Video giảng sinh học 12 chân trời bài 9: Di truyền gene ngoài nhân

Tóm lược nội dung

BÀI 9: DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Xin chào các em, cô rất vui khi được đồng hành cùng các em tìm hiểu bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Trình bày được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Correns.
• Trình bày được thí nghiệm chứng minh di truyền gene ngoài nhân của Correns, từ đó giải thích được gene không những tồn tại trong nhân mà còn tồn tại ngoài nhân.
• Trình bày được đặc điểm di truyền của gene ngoài nhân và một số ứng dụng.

A. KHỞI ĐỘNG

Trước khi đi vào tìm hiểu bài học, các em hãy cùng cô quan sát và trả lời câu hỏi:

Bệnh thần kinh thị giác di truyền Leber (bệnh Leber) là một bệnh võng mạc di truyền, do đột biến điểm trong ti thể gây ra tổn thương tế bào hạch thần kinh võng mạc, cuối cùng dẫn đến mù lòa. Tình trạng mất thị lực này của bệnh nhân Leber đặc biệt phát triển ở nam thanh thiếu niên từ 10 - 30 tuổi. Ngay khi một bên mắt bị mất thị lực, bên mắt còn lại sẽ phát triển vấn đề tương tự trong vòng 2 tháng. 

Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy, tỉ lệ hiện mắc lần lượt là 1/31.000, 1/39.000 và 1/50.000 ở miền bắc Vương quốc Anh, Hà Lan và Phần Lan.

Bệnh này thường được di truyền theo dòng mẹ, có nghĩa là tất cả con cái của một phụ nữ có bất thường được di truyền từ mẹ, nhưng chỉ có con gái mới có thể di truyền được tiếp cho đời sau. Hãy giải thích lí do.

Đây là một trong những nội dung chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học này. Để có câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất cho câu hỏi trên, chúng ta cùng vào - Bài 9. Di truyền gene ngoài nhân.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. THÍ NGHIỆM CỦA CORRENS VỀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

Nội dung 1. Bối cảnh ra đời thí nghiệm của Correns

Nêu kết luận về bối cảnh ra đời thí nghiệm của Correns 

Video trình bày nội dung:

- Bối cảnh: Correns tiến hành khám phá lại các quy luật di truyền Mendel và phát hiện lá khảm ở cây hoa phấn (Mirabilis jalapa) không tuân theo quy luật Mendel.

- Giả thuyết: Gene quy định tính trạng màu lá của cây hoa phấn không nằm trên nhiễm sắc thể trong nhân.

→ Correns là người đầu tiên công bố về sự tồn tại của gene ngoài nhân và sự di truyền các tính trạng do gene ngoài nhân quy định di truyền theo dòng mẹ.

Nội dung 2. Thí nghiệm chứng minh gene ngoài nhân của Correns

Nêu kết luận và cơ sở tế bào của thí nghiệm Corens

Video trình bày nội dung:

Kết luận: Gene quy định tổng hợp chất diệp lục ở lá cây không nằm trong nhân mà nằm ở lục lạp.

- Cơ sở tế bào học: trong quá trình thụ tinh, giao tử đục hầu như không truyền tế bào chất cho hợp tử. Đời con chỉ nhận các gene trong tế bào chất của giao tử cái.

→ Hiện tượng di truyền ngoài nhân

II. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Nội dung 3.

Rút ra kết luận về hàm lượng DNA trong hệ thống di truyền truyền ngoài nhân.

Video trình bày nội dung:

* Trong tế bào nhân thực, có hai hệ thống di truyền: 

- Hệ thống di truyền trong nhân (di truyền nhiễm sắc thể) 

- Hệ thống di truyền ngoài nhân (di truyền ti thể, lục lạp).

* Đặc điểm hệ thống di truyền ngoài nhân:

- Về hàm lượng DNA: 

+ Kích thước phân tử DNA nhỏ, chứa ít gene.

+ Có rất nhiều bản sao.

+ Khả năng bị đột biến cao.

- Về phương thức di truyền: 

+ Trong quá trình phân bào: gene trong tế bào chất được phân chia ngẫu nhiên.

+ Trong quá trình thụ tinh: gene trong tế bào chất của hợp tử chủ yếu nhận từ trứng.

→ Di truyền theo dòng mẹ.

III. ỨNG DỤNG CỦA GENE DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

Nội dung 4. Ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp

Nêu ứng dụng của gene di truyền ngoài nhân trong sản xuất nông nghiệp

Video trình bày nội dung:

- Tính trạng bất thụ đực do gene đột biến nằm trong ti thể quy định, được tìm thấy ở nhiều loài thực vật có ý nghĩa trong sản xuất nông nghiệp.

→ Trong kĩ thuật lai tạo giống, người ta sử dụng cây bất thụ đực làm dòng mẹ sẽ không cần khử đực cho cây mẹ khi lai.

Nội dung 5. Ứng dụng trong y học

Nêu ứng dụng của gene di truyền ngoài nhân trong y học

Video trình bày nội dung:

- Ở người, một số bệnh do gene nằm trong ti thể quy định.

→ Sự phát triển của khoa học và công nghệ ngày nay có thể giúp phân tích các đột biến gene ti thể để chẩn đoán các bệnh di truyền; phát triển phương pháp điều trị mới để hạn chế sinh con mắc bệnh do gene ti thể gây nên.

Nội dung 6. Ứng dụng trong nghiên cứu tiến hóa

Nêu ứng dụng của gene di truyền ngoài nhân trong nghiên cứu tiến hóa

Video trình bày nội dung:

Trình tự hệ gene trong ti thể thường được sử dụng để xác định quan hệ di truyền, nghiên cứu nguồn gốc tiến hóa của các loài và sự phát sinh chủng loại.

...........

Nội dung video Bài 7. Di truyền học Mendel và mở rộng học thuyết Mendel còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.