Video giảng lịch sử 6 cánh diều bài 5: Chuyển biến về kinh tế, xã hội cuối thời nguyên thủy

Tóm lược nội dung

BÀI 5: CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI CUỐI THỜI NGUYÊN THỦY

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

- Trình bày được quá trình phát hiện ra kim loại và vai trò của nó đối với sự chuyển biến từ xã hội nguyên thủy sang xã hội có giai cấp. 

- Giải thích được vì sao xã hội nguyên thủy tan rã. 

- Mô tả được sự hình thành xã hội có giai cấp.  

- Mô tả và giải thích được sự phân hóa không triệt để của xã hội nguyên thủy ở phương Đông. 

- Nêu được một số nét cơ bản của xã hội nguyên thủy ở Việt Nam (qua các nền văn hóa khảo cổ Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun).

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Công cụ lao động bằng kim loại đã xuất hiện như thế nào? Điều này làm cho kinh tế xã hội cuối thời nguyên thủy có những chuyến biến ra sao?

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 5: Chuyển biến về kinh tế, xã hội cuối thời nguyên thủy

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Nội dung 1. Sự phát hiện ra kim loại và chuyển biến về kinh tế cuối thời nguyên thủy

Trước khi xuất hiện công cụ lao động bằng kim loại, người nguyên thủy sử dụng đá làm công cụ lao động. Em hãy đọc thông tin mục 1, quan sát các hình từ 5.1 đến 5.4 SHS trang 22 và trả lời câu hỏi:

- Em hãy trình bày quá trình phát hiện ra kim loại vào cuối thời nguyên thủy?

- Nêu vai trò của kim loại đối với sản xuất và đời sống của con người cuối thời nguyên thủy?

Video trình bày nội dung:

- Quá trình phát hiện ra kim loại vào cuối thời kì nguyên thủy:

+ Ban đầu, con người phát hiện ra đồng một cách ngẫu nhiên: từ nham thạch do núi lửa phun trào hoặc trong đám tro tàn sau những vụ cháy rừng, con người nhặt được những khối đồng nguyên chất (đồng đỏ) bị nóng chẩy vả vón cục lại.

+ Từ khoảng thiên niên kỉ IV TCN, con người bắt đầu phát hiện và chế tác công cụ lao động bằng đồng đỏ, tiếp đó là đồng thau. Đến khoảng cuối thiên niên kỉ II - đầu thiên niên kỉ I TCN, con người đã biết chế tác công cụ lao động bằng sắt.

- Vai trò của kim loại đối với sản xuất và đời sống của con con người cuối thời kì  nguyên  thủy: diện  tích  canh tác nông nghiệp ngày càng mở rộng, nhờ đó năng suất lao động tăng cao, sản phẩm làm ra không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa thường xuyên.

- Điểm khác biệt giữa công và vật dụng bằng kim loại và công cụ bằng đá: công cụ và vật dụng bằng kim loại phong phú, đa dạng, hiệu quả hơn nhiều so với công cụ và vật dụng bằng đá.

Nội dung 2. Chuyển biến về xã hội cuối thời nguyên thủy

Công cụ lao động bằng kim loại được sử dụng phổ biến không chỉ tác động trực tiếp đến kinh tế mà còn dẫn đến sự chuyển biến từ xã hội nguyên thủy sang xã hội giai cấp. Các em hãy trao đổi theo cặp, quan sát các sơ đồ hình 5.5 và trả lời câu hỏi:

- Nêu sự chuyển biến trong đời sống xã hội của người nguyên thủy khi kim loại xuất hiện.

- Cho biết mối quan hệ giữa người với người trong xã hội có giai cấp có gì khác so với xã hội nguyên thủy.

Video trình bày nội dung:

- Sự chuyển biến trong đời sống xã hội của người nguyên thủy khi kim loại xuất hiện: 

+ Trong xã hội nguyên thủy: những người đứng đầu thị tộc có mối quan hệ bình đẳng.

+ Trong xã hội có giai cấp: những người đứng đầu thị tộc đã tạo ra được một lượng sản phẩm dư thừa thường từ công cụ lao động bằng kim loại. Những người đứng đầu đầu thị tộc trở thành người giàu (giai cấp thống trị); thành viên thị tộc trở thành  người nghèo, không có của cải (giai cấp bị trị).  

- Mối quan hệ giữa người với người trong xã hội có giai cấp so với xã hội nguyên thuỷ: quan hệ bình đẳng được thay thế bằng quan hệ bất bình đẳng.

Nội dung 3. Việt Nam cuối thời kì nguyên thủy

Em hãy đọc thông tin mục 3, quan sát các hình ảnh từ hình 5.5 đến 5.8 và cho biết: Kinh tế Việt Nam cuối thời nguyên thủy có chuyển biến như thế nào?

Video trình bày nội dung:

- Chuyển biến của kinh tế Việt Nam cuối thời kì nguyên thủy:

+ Từ Văn hoá Phùng Nguyên, người Việt cổ đã bắt đầu biết chế tác công cụ lao động  bằng  đồng  đỏ và  đồng thau. 

+ Đến Văn hoá Đồng Đậu, đặc biệt là Văn hoá Gò Mun, công cụ lao động bằng đồng  thau đã nhiêu hơn về số lượng và phong phú hơn về chủng loại.

+ Cuối thời nguyên thuỷ, con người dần chuyển xuống khai phá khu vực đồng bằng ven những dòng sông, như sông Hồng, sông Mã, sông Cả (sông Lam),...  Khi khai

quật các di chỉ thuộc nên văn hoá Đồng Đậu, các nhà khảo cổ học phát hiện được nhiều dấu tích như hố cột, nên nhà, hố đào, bếp lò, lò đúc  đồng, mộ  cổ,...  Điều này chứng tỏ con người đã dẫn cư trú ổn định.

............

Nội dung video Bài 5 Chuyển biến kinh tế, xã hội cuối thời nguyên thủy còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.