Slide bài giảng Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 11: Thiên nhiên vùng Duyên hải miền Trung

Tóm lược nội dung

BÀI 11: THIÊN NHIÊN VÙNG DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hãy cho biết hình bên là cảnh thiên nhiên nào ở vùng Duyên hải miền Trung. Kể tên những cảnh thiên nhiên hoặc địa danh ở vùng Duyên hải miền Trung mà em biết.

Trả lời rút gọn:

Hình bên là cảnh biển ở vùng Duyên hải miền Trung.

KHÁM PHÁ

1) Vị trí địa lí

Câu hỏi: Quan sát hình 1, em hãy:

- Chỉ ranh giới của vùng Duyên hải miền Trung. Vùng Duyên hải miền Trung tiếp giáp với vùng nào, quốc gia nào và biển gì?

- Xác định vị trí của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Hai quần đảo đó thuộc tỉnh, thành phố nào ở nước ta?

Trả lời rút gọn:

- Duyên hải miền Trung tiếp giáp với:

+ Các quốc gia: Lào; Cam-pu-chia.

+ Biển Đông.

+ Các vùng: Trung du và miền núi Bắc Bộ; Đồng bằng Bắc Bộ; Tây Nguyên và Nam Bộ

- Huyện đảo Trường Sa trực thuộc tỉnh Đồng Nai và huyện đảo Hoàng Sa trực thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng.

2) Đặc điểm thiên nhiên

Địa hình

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:

- Xác định trên lược đồ dãy Trường Sơn, dãy Bạch Mã, đèo Hải Vân, một số đồng bằng và Di sản Thiên nhiên Thế giới Phong Nha – Kẻ Bàng ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Trình bày đặc điểm địa hình của vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

- Duyên hải miền Trung có địa hình đa dạng:

+ Phần phía tây là dãy Trường Sơn.

+ Phần phía đông là dải đồng bằng nhỏ, hẹp và bị chia cắt bởi các dãy núi đâm ngang ra biển.

Khí hậu

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy trình bày đặc điểm khí hậu ở vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

Khí hậu ở vùng Duyên hải miền Trung mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa. Mùa mưa và bão tập trung vào thu đông (từ tháng 9 đến tháng 11). Khí hậu có sự khác biệt giữa phần phía bắc và phần phía nam dãy Bạch Mã. Phần phía bắc, mùa hạ nóng khô, mùa đông lạnh. 

Sông ngòi

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:

- Kể tên một số sông ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Trình bày đặc điểm sông ngòi của vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

- Các dòng sông ở vùng Duyên hải miền Trung: sông Mã, sông Cả, sông Thu Bồn, sông Ba, sông Hương,...

- Đặc điểm sông ở vùng Duyên hải miền Trung: vùng có nhiều sông,  nhưng ít sông lớn. Sông ngắn và có độ dốc lớn nên thường gây lũ lụt vào mùa mưa.

3) Tác động của môi trường thiên nhiên đối với đời sống và sản xuất

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 3, 4, em hãy nêu một số tác động của môi trường thiên nhiên đối với đời sống và sản xuất của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

- Vùng Duyên hải miền Trung có địa hình, khí hậu, đất đai đa dạng, thuận lợi để phát triển nhiều loại cây trồng, vật nuôi.

- Sông ngòi tạo điều kiện xây dựng các nhà máy thuỷ điện và giao thông đường thuỷ.

- Tuy nhiên, đây là vùng có nhiều thiên tai như: bão, lũ lụt, hạn hán, sạt lở đất,... gây thiệt hại lớn cho sản xuất và đời sống của người dân.

4. Một số biện pháp phòng chống thiên tai

Câu hỏi: Đọc thông tin và kết hợp với hiểu biết của bản thân, em hãy đề xuất một số biện pháp để phòng chống thiên tai ở vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

– Tăng cường trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng phi lao chắn cát,...

– Xây dựng và nâng cấp các công trình thuỷ lợi để tưới tiêu và chống lũ.

– Giáo dục, tuyên truyền, phổ biến kĩ năng về phòng chống thiên tai.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Tóm tắt một đặc điểm thiên nhiên (địa hình hoặc khí hậu, sông ngòi) và tác động của nó đối với đời sống, sản xuất của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung theo gợi ý dưới đây.

Trả lời rút gọn:

- Đặc điểm thiên nhiên: 

+ Vùng duyên hải miền Trung có địa hình đa dạng. Ở phía tây là miền đồi núi, phía đông là dải đồng bằng nhỏ, hẹp và không liên tục do bị chia cắt bởi các dãy núi đâm ngang ra biển.

+ Vùng có nhiều sông,  nhưng ít sông lớn. Sông ngắn và có độ dốc lớn nên thường gây lũ lụt vào mùa mưa.

- Tác động: 

+ Thuận lợi: Đa dạng hoạt động sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp, du lịch,...); thuận lợi phát triển kinh tế biển (đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, làm muối, giao thông vận tải biển, du lịch biển,...)

+ Khó khăn: Nhiều thiên tai như bão, áp thấp nhiệt đới, khô hạn, gió phơn, lũ lụt,...

- Biện pháp: 

+ Tăng cường trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng phi lao chắn cát,...

+ Xây dựng và nâng cấp các công trình thuỷ lợi để tưới tiêu và chống lũ.

Câu 2:Em sẽ làm gì để chia sẻ và giúp đỡ người dân khi họ gặp phải thiên tai?

Trả lời rút gọn:

Em sẽ quyên góp quần áo, sách vở, lương thực cho các bạn học sinh.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây.

1. Hãy viết các việc cần làm trước, trong và sau lũ lụt.

2. Tìm hiểu và giới thiệu một cảnh quan thiên nhiên ở Vùng Duyên hải miền Trung.

Trả lời rút gọn:

Trước lũ: 

Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo mưa, lũ. Chuẩn bị thuyền, phao, bè, mảng, vật nổi; gia cố nhà làm gác lửng, lối thoát trên mái nhà để ở tạm, cất giữ đồ đạc đề phòng lũ. Di chuyển gia súc, gia cầm, đồ đạc lên noi cao để tránh ngập. 

Trong lũ:

Cắt hết các nguồn điện sinh hoạt. Di chuyển đến nơi cao ráo, an toàn. Không chơi đùa, bơi lội hoặc đi lại trong nước lũ. Không vớt củi, đồ vật trôi trên sông. Không đi vào khu vực nguy hiểm. Khi di chuyển phải sử dụng áo phao hoặc các đồ vật nổi khác. 

Sau lũ: 

Kiểm tra các trang thiết bị trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn. Khẩn trương khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất. Thống kê thiệt hại, báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác với chính quyền địa phương. Tham gia dập dịch bệnh và xử lý môi trường.