Slide bài giảng KHTN 6 chân trời bài 40: Lực ma sát

Tóm lược nội dung

BÀI 40: LỰC MA SÁT

1. KHÁI NIỆM LỰC MÁ SÁT

Câu 1: Lực cản trở khi tủ gỗ chuyển động trên mặt bàn là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?

Trả lời rút gọn: 

Là lực tiếp xúc 

Câu 2: Khi kéo khối gỗ trượt đều trong hai trường hợp hình 40.1 và 40.2, tại sao giá trị đo được của lực kế lại khác nhau?

Trả lời rút gọn: 

Bởi vì tính chất của bề mặt sàn mà tủ gỗ tiếp xúc khác nhau nên đã tạo ra lực cản khác nhau

Câu 3: Dựa vào kết quả thí nghiệm và hình 40.1, 40.2, em hãy giải thích về nguyên nhân xuất hiện của lực ma sát

Trả lời rút gọn: 

Nguyên nhân xuất hiện của lực ma sát đó là sự tương tác giữa bề mặt của hai vật

Câu 4: Lấy ví dụ về lực ma sát trong cuộc sống quanh ta

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ lực ma sát trong cuộc sống: bánh xe và mặt đường xuất hiện lực ma sát khi bánh xe di chuyển trên mặt đường

2. LỰC MA SÁT TRƯỢT

Câu 1: Sau khi rời tay khỏi khối gỗ (hình 40.3), khối gỗ chuyển động như thế nào? Tại sao?

Trả lời rút gọn: 

Sau khi rời tay khỏi khối gỗ, khối gỗ chuyển động trượt trên mặt bàn. Bởi vì tác dụng của lực ma sát ở mặt tiếp xúc giữa khối gỗ và mặt bàn cùng với lực đẩy của tay khiến khối gỗ chuyển động

Câu 2: Lấy một ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ về lực ma sát trượt: lực ma sát trượt giữa viên phấn và bảng, lực má sát trượt giữa đế giày và mặt đường

3. LỰC MA SÁT NGHỈ:

Câu 1: Trong Thí nghiệm 2, vì sao khi kéo khối gỗ một lực mà nó vẫn nằm yên trên mặt bàn?

Trả lời rút gọn: 

Bởi vì lực kéo cân bằng với lực ma sát mặt phẳng nằm ngang đã tác dụng vào khối gỗ để ngăn cản sự chuyển động của khối gỗ khiến khối gỗ nằm yên

Câu 2: Lấy một ví dụ về ma sát nghỉ trong cuộc sống

Trả lời rút gọn: 

Ma sát nghỉ giữa bàn chân và mặt đường giúp người đứng vững mà không bị ngã

4. TÁC DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA LỰC MA SÁT: 

Câu 1: Lực ma sát có tác dụng như thế nào khi vật chuyển động?

Trả lời rút gọn: 

Lực ma sát có thể thúc đẩy hoặc cản trở chuyển động của các vật 

Câu 2: Khi đi bộ trên mặt đường trơn, điều gì sẽ xảy ra?

Trả lời rút gọn: 

Khi đi bộ trên đường trơn, lực ma sát giữa chân và mặt đường nhỏ khiến chúng ta dễ bị trơn trượt ngã 

Câu 3: Khi người lái xe bóp phanh, điều gì xảy ra nếu má phanh bị ăn mòn?

Trả lời rút gọn: 

Khi người lái xe bóp phanh mà má phanh bị mòn thì không có lực ma sát hoặc lực ma sát khỏ không đủ khiến cho xe không dừng lại được

Câu 4: Lấy ví dụ về tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát

Trả lời rút gọn: 

- Cản trở: Lực ma sát làm mòn đĩa, líp, và xích xe đạp khiến chuyển động cửa xe đạp bị cản trở

- Thúc đẩy: Rãnh, gai trên vỏ lốp xe giúp tăng ma sát giữa bánh xe mà mặt đường khiến xe chuyển động dễ dàng hơn về phía trước

Câu 5: Tại sao sau một thời gian sử dụng dép, lốp xe thì chúng đều bị mòn đi

Trả lời rút gọn: 

Bởi vì do dép và lốp xe cọ sát, ma sát với mặt đất cho nên bị dần mòn đi

Câu 6: Hãy nêu hai ví dụ về ảnh hưởng có lợi và có hại của ma sát trong giao thông

Trả lời rút gọn: 

- Có lợi: Khi đi xe xuống dốc, dùng phanh tạo lực ma sát giúp ô tô đi chậm lại; Mặt đường hơi nhám giúp tăng ma sát cho phương tiện giao thông đi lại không bị trơn trượt

- Có hại: Lực ma sát làm mòn đĩa, líp, và xích xe đạp; Lực ma sát làm mòn lốp xe các phương tiện giao thông

5. LỰC CẢN CỦA KHÔNG KHÍ

Câu 1: Quan sát hình 40.9 và cho biết vì sao các vận động viên đua xe thường cúi khom thân người gần như song song với mặt đường

Trả lời rút gọn: 

Bởi vì để hạn chế lực cản của không khí tác dụng

Câu 2: Thực hiện thí nghiệm 3 và cho biết tờ giấy nào chạm đất trước? Tại sao

Trả lời rút gọn: 

Tờ giấy vo tròn rơi chạm đất trước. Bởi vì tờ giấy để nguyên chịu lực cản của không khí nhiều hơn

Câu 3: Tại sao mặt lốp xe không làm nhẵn? Tại sao mặt dưới của đế giày lại gồ ghề? 

Trả lời rút gọn: 

Mặt lốp xe không làm nhẵn để ma sát với mặt đường khiến xe không bị trơn trượt. Mặt đế giày gồ ghề để ma sát được với mặt đường khiến khi đi không bị trơn trượt

Câu 4: Tại sao cần quy định người lái xe cơ giới (ô tô, xe máy,...) phải kiểm tra lốp xe thường xuyên và thay lốp khi đã mòn?

Trả lời rút gọn: 

Bởi vì lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường khiến cho lốp xe bị mòn. Nếu không kiểm tra và thay lốp xe thì sẽ gây mất an toàn khi tham gia giao thông

BÀI TẬP

Câu 1: Lực xuất hiện trong trường hợp nào sau đây không phải là lực ma sát?

A. Lực xuất hiện khi bánh xe trượt trên mặt đường.

B. Lực xuất hiện giữa má phanh và vành xe khi phanh xe.

C. Lực của dây cung tác dụng lên mũi tên khi bắn.

D. Lực xuất hiện khi các chi tiết máy cọ xát với nhau.

Trả lời rút gọn: 

Chọn đáp án C

Câu 2: Trường hợp nào sau đây xuất hiện lực ma sát trượt?

A. Một vật nằm yên trên mặt phẳng nghiêng.

B. Khi viết phấn trên bảng,

C. Quyển sách nằm yên trên mặt bàn nằm ngang.

D. Trục ổ bi ở quạt trần đang quay.

Trả lời rút gọn: 

Chọn đáp án B

Câu 3: Tại sao mặt lốp ô tô vận tải phải có khía sâu hơn mặt lốp xe đạp?

Trả lời rút gọn: 

Rãnh khía trên lốp xe giúp bánh xe chống lại hiện tượng trượt khi di chuyển trên bề mặt ướt, trơn trượt

Câu 4: Quan sát các đồ vật trong nhà và trả lời các câu hỏi sau:

- Tại sao cán dao, cán chổi không để nhẵn bóng?

- Tại sao người ta thường tra dầu mỡ vào các ổ trục xe đạp, ổ khoá và thay dầu xe máy định kì

Trả lời rút gọn: 

a, Để lực ma sát giữa tay và cán dao, cán chổi tăng lên giúp giữ những vật đó chặt hơn

b, Tra dầu mỡ vào ổ trục, ổ khóa và thay dầu định kì giúp chống han gỉ và chống mòn do lực ma sát tác dụng khi xe chuyển động