Soạn giáo án quốc phòng an ninh 11 kết nối tri thức Bài 4: Một số vấn đề về vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục 1 trong SHS tr.23-25 và tóm tắt nội dung.

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, đọc thông tin để trả lời câu hỏi SHS tr.24: Theo em, môi trường bao gồm những thành phần nào? Nêu vai trò của môi trường đối với con người.

- GV tiếp tục yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát hình 4.2 và thực hiện nhiệm vụ: 

Cho biết các hiện tượng ô nhiễm môi trường trong hình 4.2.

- GV yêu cầu HS quan sát hình 4.3, vận dụng hiểu biết và nhận xét về thực trạng các vấn đề môi trường toàn cầu hiện nay:

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm đôi, đọc thông tin, quan sát hình ảnh SHS tr.23-25, trả lời câu hỏi.

- HS nghe giảng và ghi chép tóm tắt nội dung.

- HS rút ra kết luận về môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu theo hướng dẫn của GV.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số nhóm HS trả lời câu hỏi:

+ Hình 4.2: 

• a. Ô nhiễm môi trường không khí.
• b. Ô nhiễm môi trường nước.
• c. Ô nhiễm môi trường đất.

+ Hình 4.3:

• a. Hiện tượng hạn hán.
• b. Hiện tượng ô nhiễm không khí.
• c. Hiện tượng băng tan.

- GV tóm tắt nội dung, phân tích, giảng giải và rút ra kết luận về môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu.

- HS ghi chép nội dung, chia sẻ và phát biểu ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, tổng kết.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Những vấn đề cơ bản về môi trường và vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường

a. Môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu

* Môi trường và các trạng thái môi trường:

- Thành phần môi trường: đất, nước, không khí, sinh vật, âm thanh, ánh sáng và các hình thái vật chất khác.

- Vai trò: cung cấp không gian sống; nguồn tài nguyên để lao động, sản xuất; nơi chứa đựng và phân huỷ chất thải, lưu giữ lịch sử tiến hoá của con người và sinh vật,...

- Các trạng thái môi trường:

+ Ô nhiễm môi trường

+ Suy thoái môi trường

+ Sự cố môi trường

- Nguyên nhân gây ra các trạng thái môi trường: 

+ Nguyên nhân tự nhiên (bão, lũ lụt, hạn hán,...)

+ Hoạt động của con người gây ra (sản xuất, kinh doanh, vận chuyển hàng hóa, khai thác tài nguyên, môi trường quá mức,...)

* An ninh môi trường và các vấn đề môi trường toàn cầu

- Khái niệm: Là hệ thống các yếu tố vật chất tự nhiên, nhân tạo cấu thành nên môi trường được cân bằng để đảm bảo điều kiện sống và phát triển của con người cùng các loài sinh vật trong hệ thống đó.

- Các vấn đề môi trường toàn cầu:

+ Biến đổi khí hậu: nhiệt độ trung bình Trái Đất tăng, hiện tượng băng tan, nước biển dâng, xâm nhập mặn,...

+ An ninh lương thực: con người có quyền tiếp cận thực phẩm một cách an toàn, đầy đủ ở mọi nơi để duy trì sự sống.

+ Thiên tai: hiện tượng tự nhiên bất thường gây ra thiệt hại về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và các hoạt động kinh tế - xã hội.

+ Dịch bệnh: sự lây lan nhanh chóng của bệnh truyền nhiễm với số lượng lớn những người bị nhiễm trong cộng đồng, khu vực hoặc toàn thế giới trong một khoảng thời gian.

+ Di cư tự do: hiện tượng con người rời bỏ nơi cư trú của mình đến một khu vực, địa điểm khác để sinh sống.

Nhiệm vụ 2: Bảo vệ môi trường

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung trong SHS tr.25-26 và tóm tắt nội dung.

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Bảo vệ môi trường đất, nước, không khí, di sản thiên nhiên như thế nào? Từ đó, nêu trách nhiệm của bản thân, tổ chức trong việc bảo vệ các thành phần môi trường cụ thể.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm đôi, đọc thông tin SHS tr.226, trả lời câu hỏi.

- HS nghe giảng và ghi chép tóm tắt nội dung.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 nhóm HS trả lời câu hỏi.

- GV tóm tắt nội dung, phân tích, giảng giải và rút ra kết luận về khái niệm và các hoạt động bảo vệ môi trường.

- HS ghi chép nội dung, chia sẻ và phát biểu ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, tổng kết.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

b. Bảo vệ môi trường

* Khái niệm:

Là hoạt động phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái môi trường, cải thiện chất lượng môi trường; sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu.

* Các hoạt động bảo vệ môi trường

- Bảo vệ môi trường đất:

+ Xem xét tác động trước khi xây dựng quy hoạch, dự án, có giải pháp phòng ngừa ô nhiễm, suy thoái môi trường đất.

+ Các cơ quan, tổ chức, cộng đồng và cá nhân đều có trách nhiệm bảo vệ, xử lí, phục hồi môi trường đất.

- Bảo vệ môi trường nước:

+ Kiểm soát các nguồn chất thải vào môi trường nước xử lí, cải tạo và phục hồi môi trường nước bị ô nhiễm.

+ Có biện pháp ngăn chặn, kiểm tra, xử lí các hành vi gây ô nhiễm môi trường nước.

+ Sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các nguồn nước.

- Bảo vệ môi trường không khí:

+ Tiến hành quan trắc, giám sát thường xuyên, liên tục và công bố chất lượng môi trường không khí theo quy định của pháp luật; 

+ Tình trạng ô nhiễm phải được thông báo và cảnh báo kịp thời, nhằm giảm thiểu ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng.

+ Các chủ thể sản xuất, kinh doanh dịch vụ có phát thải bụi, khí thải tác động xấu đến môi trường phải có trách nhiệm giảm thiểu và xử lí theo quy định của pháp luật.

- Bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên:

+ Là một nội dung của quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh. 

+ Trách nhiệm bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên thuộc về các cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân.