Soạn giáo án chuyên đề Sinh học 11 cánh diều Ôn tập chuyên đề 3

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 3 - 4 HS.

- GV yêu cầu các nhóm HS vận dụng kiến thức đã học, quan sát sơ đồ tr.72 SCĐ và trả lời các câu hỏi:

1. Các nhận định dưới đây về vệ sinh an toàn thực phẩm là dùng hay sai? Giải thích.

(1) Thực phẩm đun sôi kĩ sẽ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

(2) Động vật vừa bị chết do bệnh có thể sử dụng để chế biến thực phẩm nếu nấu chín kĩ.

(3) Thực phẩm được bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh sẽ không bị nhiễm tác nhân gây ngộ độc thực phẩm.

(4) Bao bì (chai, can, túi) đựng thực phẩm có thể rửa sạch để tái sử dụng đựng thực phẩm.

2. Tại sao thực phẩm cần được kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm trước khi đưa ra thị trường? Theo em, thực phẩm cần được kiểm nghiệm những chỉ tiêu gì? Vì sao?

3. Nêu một số đặc điểm mà dựa vào đó em có thể nhận biết và lựa chọn thực phẩm (thực phẩm tươi sống, thực phẩm khô, thực phẩm đông lạnh, đồ hộp....) an toàn cho sức khỏe.

4. Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm cần thực hiện những biện pháp gì và vai trò của các biện pháp đó trong các trường hợp sau:

a) Sản xuất (nuôi trồng động vật, thực vật).

b) Bảo quản thực phẩm.

c) Chế biến thực phẩm

5. Khi phát hiện có người bị ngộ độc thực phẩm có biểu hiệu nôn và tiêu chảy, các cách xử lí dưới đây là đúng hay sai? Giải thích.

(1) Uống thuốc chống nôn, chống tiêu chảy.

(2) Uống nhiều dung dịch oresol.

(3) Tự điều trị bằng các bài thuốc dân gian.

(4) Ăn thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng, bù lại lượng dinh dưỡng đã mất.

6. Thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y và phụ gia thực phẩm thường được sử dụng trong sản xuất, bảo quản, chế biến thực phẩm. Vai trò của những chất này đối với quá trình sản xuất, bảo quản chế biến thực phẩm là gì? Khi sử dụng chúng cần chú ý những gì để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học, quan sát sơ đồ và thảo luận thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV gọi một số HS trả lời câu hỏi hoặc lên bảng trình bày.

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

Câu 1 (tr.73 SCĐ):

(1) Sai. Không phải cứ đun sôi kĩ thực phẩm sẽ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, ví dụ như thực phẩm chứa sẵn chất độc thì việc đun sôi kĩ cũng không loại bỏ được chất độc.

(2) Sai. Vì trong động vật bị bệnh có chứa các mầm bệnh, các mầm bệnh này có thể lây truyền cho người chế biến hoặc có những mầm bệnh có thể sống ở nhiệt độ cao thì việc nấu chín cũng không đảm bảo an toàn thực phẩm cho người sử dụng.

(3) Sai. Vì nếu trong thực phẩm đó đã có tác nhân gây ngộ độc thì bảo quản trong ngăn đá cũng sẽ không loại bỏ hết được hoặc tác nhân gây ngộ độc có thể xâm nhiễm từ dụng cụ bao gói thực phẩm trong quá trình bảo quản.

(4) Sai. Việc có tái sử dụng được bao bì đựng thực phẩm hay không còn tùy thuộc vào chất liệu làm bao bì, có những loại có thể tái sử dụng được nhiều lần nhưng cũng có những loại chỉ sử dụng được 1 lần.

Câu 2 (tr.73 SCĐ):

- Thực phẩm cần được kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm trước khi đưa ra thị trường vì để đảm bảo vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm cho người sử dụng, tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Đồng thời, việc thực phẩm cần được kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm trước khi đưa ra thị trường cũng sẽ tạo niềm tin cho người tiêu dùng, từ đó, tạo ra thế mạnh cạnh tranh cho các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm.

- Thực phẩm cần được kiểm nghiệm những chỉ tiêu sau:

+ Hàm lượng các chất dinh dưỡng;

+ Hàm lượng các loại kim loại nặng;

+ Lượng virus, vi sinh vật gây bệnh;

+ Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật;

+ Dư lượng thuốc thú y;

+ Hàm lượng chất phụ gia thực phẩm;

+ Ngoài ra, tuỳ loại thực phẩm thì có thêm các tiêu chí khác về các chất khác trong thực phẩm có thể gây hại đến sức khoẻ, tính mạng của con người.

Câu 3 (tr.73 SCĐ):

Một số đặc điểm mà dựa vào đó em có thể nhận biết và lựa chọn thực phẩm an toàn cho sức khỏe:

- Cần chọn loại tươi sạch, không có các dấu hiệu thay đổi về mùi, màu sắc, hình dáng, kể cả vỏ đồ hộp đựng thực phẩm,… so với bình thường.

- Đối với những thực phẩm được đóng gói sẵn, cần chọn loại có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng; phải còn nguyên tem mác thể hiện đầy đủ các thông tin của sản phẩm như nhà sản xuất, ngày sản xuất, lô sản xuất, hướng dẫn sử dụng, thành phần cấu tạo chính của sản phẩm, ngày hết hạn.

Câu 4 (tr.73 SCĐ): Đính kèm dưới Hoạt động.

Câu 5 (tr.73 SCĐ):

(1) Sai. Phản ứng nôn và tiêu chảy là phản ứng phản vệ của cơ thể chống lại chất độc và đào thải chất độc ra ngoài, do đó, việc uống thuốc chống nôn, chống tiêu chảy ngay lập tức sẽ không có lợi. Việc uống thuốc chống nôn, chống tiêu chảy chỉ được thực hiện khi có chỉ dẫn của bác sĩ.

(2) Đúng.

(3) Sai. Vì các bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng về tính an toàn và hiệu quả, do đó, nếu bị ngộ độc thực phẩm đặc biệt là khi có các triệu chứng bất thường thì cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.

(4) Sai. Vì ăn thực phẩm nhiều chất dinh dưỡng trong trường hợp này sẽ tạo áp lực lên hệ thống tiêu hóa dẫn đến tình trạng đầy bụng, khó tiêu; trong trường hợp này, chỉ nên ăn các chất dễ hấp thụ như cháo loãng, nước canh, nước hầm, chuối,...

Câu 6 (tr.73 SCĐ):

- Vai trò của những chất trên:

+ Thuốc bảo vệ thực vật giúp phòng, trừ sinh vật hại cây trồng và nông sản, kích thích cây trồng sinh trưởng, từ đó, giúp nâng cao năng suất cây trồng.

+ Thuốc thú y giúp nâng cao hiệu quả trong phòng ngừa và điều trị dịch bệnh cho vật nuôi, đảm bảo vật nuôi tăng trưởng và phát triển ổn định.

+ Phụ gia thực phẩm là các chất được bổ sung thêm vào thực phẩm để bảo quản hay cải thiện hương vị và bề ngoài của thực phẩm.

- Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y và phụ gia thực phẩm cần lưu ý:

+ Sử dụng đúng loại được cấp phép và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

+ Sử dụng đúng liều lượng và quy trình theo chỉ dẫn của nhà sản xuất hoặc những người có chuyên môn (kĩ sư nông nghiệp, bác sĩ thú y).

+ Đảm bảo đủ thời gian cách li an toàn.