Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Ngữ văn 11 kết nối bài 7: "Và tôi vẫn muốn mẹ" (Trích Những nhân chứng cuối cùng - Solo cho giọng trẻ em)

Câu 1: 

Nhân vật tôi tự kể câu chuyện của mình, tự nhớ lại những ký ức tuổi thơ mà mình đã trải qua để thấy được cái hiện thực của chiến tranh và những giá trị của tình cảm gia đình. Nét đẹp đầu tiên của nhân vật tôi lúc bé đó chính là một đứa trẻ hồn nhiên, kiên cường. Nhân vật tôi reo hò khi lần đầu tiên thấy máy bay, chỉ biết ngồi lên xe đi và nghĩ mình đang được đi trại hè. Những đứa trẻ ngây thơ được chuẩn bị cho rất nhiều bánh kẹo, sẵn sàng sẻ chia số bánh kẹo đó cho những người lính bị thương. Chúng không biết rằng mai sau đây chúng sẽ không còn cái gì để ăn. Khi đói khát ngày một nhiều, cuộc sống của những đứa trẻ càng khổ cực hơn khi phải ăn cả cỏ, vỏ cây. Nét tính cách thứ hai cũng là nét tính cách khiến người đọc ấn tượng nhất đối với nhân vật tôi. Nhân vật tôi có tình cảm sâu sắc với ba mẹ của mình, đó có lẽ là thứ tình cảm giúp nhân vật tôi vượt qua sự khốc liệt của chiến tranh. Lúc nào cũng muốn được tìm lại mẹ, không ngại khó khăn khổ cực. 

Câu 2: 

- Những chi tiết, hình ảnh tạo nên bức tranh cuộc sống đặc biệt được tái hiện trong văn bản:

+ Hình ảnh những chiếc máy bay đánh bom Đức bay trên đầu, tất cả màu sắc đều biến mất, lần đầu tiên từ “chết chóc” xuất hiện, ba mẹ không bên cạnh => Đây là hình ảnh đầu tiên về cuộc sống thời chiến trong kí ức của nhân vật tôi. Một đứa trẻ học lớp 1, thậm chí còn chưa hiểu được ý nghĩa của cái chết nhưng đã phải trải qua sự tàn khốc của chiến tranh, bị tách khỏi vòng tay của cha mẹ. Màu sắc biến mất, cuộc sống không còn tươi đẹp mà được bao phủ bởi gam màu đen tối, “chết chóc” khi chiến tranh xảy ra.

+ Con ngựa Mai-ca già và dịu dàng, được dùng để chở nước nhưng người ta giết nó để ăn và chia cho lũ trẻ một mẩu thịt rất nhỏ của Mai-ca. Hai con mèo đối trơ xương nên lũ trẻ không phải ăn chúng => Những hình ảnh này đã tái hiện chân thực hậu quả nặng nề của chiến tranh gây ra cho con người, nạn đói hoành hành, tính mạng con người giờ đây không chỉ bị đe dọa bởi mưa bom, bão đạn mà còn bị cái đói bủa vây. Đây chính là thực tế quá khốc liệt, đau đớn mà tâm hồn trẻ thơ phải đối mặt.

+ Ban đêm những đứa trẻ khóc rền, gọi ba, gọi mẹ, các cô bảo mẫu cố không nhắc đến từ “mẹ” nhưng chỉ cần ai đó bất ngờ nhắc đến “mẹ” là tất cả ngay lập tức òa khóc => thiếu thốn về cái ăn, cái mặc cũng chưa thể bằng thiếu thốn tình yêu thương của người mẹ, những đứa trẻ thơ ngây phải rời xa vòng tay của mẹ, để lại một khoảng trống vô cùng lớn trong tâm hồn các em, các em khóc vì nhớ mẹ, vì thấy tủi thân, chi tiết này gây xúc động rất lớn cho người đọc.

Câu 3: 

Những kí ức về chiến tranh được lưu giữ qua ký ức của những đứa trẻ vừa chân thực, nhưng cũng đầy khốc liệt. Dưới cái nhìn của nhân vật tôi đó là bức tranh nhiều màu sắc có chút ngây ngô của trẻ con, có cả tình yêu thương sâu sắc dành cho gia đình. Việc tạo lập văn bản này, tác giả đóng vai trò làm người kể chuyện. Những câu chuyện mà nhân vật tôi kể, không có những khung cảnh gia đình áp, ở đó toàn sự chia ly xa cách. Nhưng ta vẫn có thể cảm nhận được sự yêu thương của nhân vật tôi dành cho cha mẹ, cũng như của cha mẹ dành cho nhân vật tôi. Thứ tình cảm đó khắc sâu vào tâm trí của tác giả theo nhân vật tận đến sau này. Đó là thứ tình cảm khát khao dai dẳng đi theo suốt những năm tháng trưởng thành của  nhân vật tôi. Tựa đề câu chuyện là “Và tôi vẫn muốn mẹ…” cho thấy thứ tình cảm mãnh liệt tình mẫu tử. Khi nhân vật tôi chỉ là một đứa trẻ, tình yêu lớn nhất là dành cho gia đình của mình. Dù có đói khát thì chúng vẫn không khóc lóc mà chỉ khóc khi nhớ đến mẹ của mình. Tận khi lớn lên thì thứ tình cảm đó vẫn không mất đi. Dù có không còn chiến tranh, cuộc sống đủ đầy thì thứ tình cảm đó vẫn ăn sâu nảy mầm trong tâm trí của nhân vật tôi.