Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Ngữ văn 11 kết nối bài 2: Nhớ đồng (Tố Hữu)

Câu 1:

- Nhan đề Nhớ đồng đã bao quát được toàn bộ nội dung cảm xúc của bài thơ. “Nhớ đồng” ở đây là nhớ về quê hương. Cảm xúc thương nhớ đó chi phối toàn bài thơ, được thể hiện qua những hình ảnh về quê hương. Có một số đoạn không nói về quê hương nhưng cảm xúc nhớ quê vẫn là yếu tố tác nên điều đó, tạo nên khao khát muốn được thoát khỏi lao tù.

Câu 2: 

Khổ 1:          Gì sâu bằng những trưa thương nhớ

Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!

Khổ 4:          Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh

Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!

Khổ 7:          Gì sâu bằng những trưa thương nhớ

Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!

Khổ 13:        Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh

Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!

- Hình thức: các khổ thơ này chỉ có 2 câu so với 4 câu ở các khổ khác. Câu đầu có hình thức của một câu hỏi, câu sau có hình thức của câu cảm thán.

- Nội dung: Thể hiện nỗi nhớ da diết, khắc khoải và tâm trạng cô đơn tột cùng của người thanh niên giữa chốn ngục tù đế quốc. Mỗi khổ như một lần nhấn mạnh vào cảm xúc của tác giả.

- Quy luật: Ta có thể dễ dàng nhận thấy là khổ 1 giống với khổ 7 và khổ 4 giống khổ 13.

Câu 3: 

Hệ thống hình ảnh trong bài thơ đã biểu đạt được những nội dung:

- Bức tranh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt của quê ngoại nhà thơ: gió cồn, đất, ruồng tre, ô mạ, nương khoai sắn, con đường, xóm nhà.

- Hình ảnh người nông dân và công việc của họ: “lưng cong xuống luống cày”, bùn, bàn tay, vãi giống, lúa, …

- Hình ảnh mẹ già và những người thân đã khuất

- Hình ảnh nhớ lại ngày xưa chưa được giác ngộ lí tưởng cách mạng và ngày nay đã được nhưng lại bị chốn lao tù kìm chế, tác giả mơ về một ngày nào đó được ra ngoài.

=> Tác giả đã đi từ không gian cảnh vật quê hương rồi đến con người, gia đình, sau cùng là hiện tại. Nói như vậy cũng không hoàn toàn đúng vì đây chỉ là những hình ảnh chủ đạo còn ở mọi phần của bài thơ đều có không gian hay những thứ liên quan đến quê hương. Ví dụ ở khổ 9, khi nói về những “hồn thân tự thuở xưa”, tác giả đã liên kết với các hình ảnh về mưa gió, đất, khoai sắn. => Cách triển khai của tác giả đã liên tục tái hiện lên nỗi nhớ da diết về quê hương tươi đẹp, yêu dấu, giúp cho khao khát thoát khỏi nhà giam trở nên càng ý nghĩa hơn.

Câu 4: 

- Cấu tứ của bài thơ này là kiểu từ một tác động nào đó của hiện tại, nhân vật trữ tình tràn đầy trong tâm trí nỗi nhớ thương da diết về thuở xưa tươi đẹp để rồi từ đó quay trở lại hiện thực phũ phàng của thực tại. Chính vì thế, từ “đâu”, xuất hiện rất nhiều lần trong bài thơ, góp phần tái hiện mạnh mẽ, sâu sắc cảm xúc, tâm trạng của tác giả. Từ “đâu” không đặt ở cuối mà được đặt lên đầu nhằm nhấn mạnh thêm cho nỗi nhớ đó.

Câu 5:

- Âm hưởng bao trùm cả bài thơ là âm hưởng buồn thương day dứt. Những từ thương nhớ, hiu quạnh được nhắc đi, nhắc lại có tác dụng tô đậm điều đó. Điệp từ đâu cũng liên tục vang lên, thể hiện sự cố gắng lục tìm trong kí ức và nỗi nhớ quặn lòng của nhân vật trữ tình đối với những cảnh, những người quen thân bây giờ đã thuộc về một thế giới khác.