Tháng 12-1989, trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ G. Bút-sơ tại đảo Man-ta, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô M. Goóc-ba-chốp đã phát biểu...

- Xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh:

+ Xu thế đa cực (thể hiện rõ từ đầu thế kỉ XXI).

+ Xu thế lấy phát triển kinh tế là trung tâm: kinh tế trở thành nhân tố quyết định sức mạnh tổng hợp của từng quốc gia đồng thời đóng vai trò trung tâm trong quan hệ quốc tế.

+ Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế: quan hệ giữa các nước được điều chỉnh theo hướng tăng cường đối thoại, giải quyết bất đồng và mâu thuẫn bằng thương lượng hòa bình, đẩy mạnh hợp tác cùng có lợi.

+ Xu thế toàn cầu hoá: thể hiện ở sự phát triển mạnh mẽ của thương mại quốc tế; sự mở rộng của các công ty xuyên quốc gia; sự ra đời của các tổ chức liên kết thương mại, tài chính quốc tế,...

- Đa cực: là khái niệm chỉ trạng thái địa — chính trị toàn cầu với nhiều trung tâm quyền lực chỉ phối. Trong trật tự đa cực, không có một trung tâm quyền lực thống trị, thay vào đó, nhiều quốc gia, khu vực tạo ra thế cân bằng về kinh tế, chính trị, quân sự toàn cầu.

- Xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh thể hiện:

+ Sau khi các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu SỤp đổ và Liên Xô tan rã, trật tự thế giới hai cực I-an-ta không còn. Mỹ trở thành siêu cường, có sức mạnh vượt trội và ra sức thiết lập thế giới đơn cực.

+ Tuy vậy, đầu thế kỉ XXI, Mỹ bị suy giảm sức mạnh tương đối trong tương
quan so sánh với các cường quốc khác. Trật tự thế giới từng bước chuyển sang đa cực.

+ Trong xu thế đa cực, các trung tâm quyền lực ngày càng vươn lên. khẳng định sức mạnh về kinh tế, quân sự, chính trị đối với thế giới.

+ Trong xu thế đa cực, vai trò của các trung tâm, tổ chức kinh tế, tài chính quốc tế và khu vực ngày càng lớn.