Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng địa lí 9 KNTT Chủ đề 2 Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long (2)

Câu 1: 

Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam bộ (còn gọi là Đờn ca tài tử) là loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của Việt Nam, được hình thành và phát triển từ cuối thế kỉ 19. Đờn ca tài tử là nghệ thuật của đờn (đàn) và ca, do những người bình dân Nam bộ sáng tác để hát chơi sau những giờ lao động. Chữ “tài tử” có nghĩa là người chơi nhạc có biệt tài, giỏi về cổ nhạc. Lúc đầu chỉ có đờn, sau xuất hiện thêm hình thức ca nên gọi là đờn ca.

Có lịch sử khá lâu đời và được bắt nguồn từ truyền thống văn hóa đa dạng của miền Trung và miền Nam Việt Nam, Đờn ca tài tử luôn khẳng định rõ vai trò không thể thiếu của mình trong đời sống xã hội người Việt, được cộng đồng cư dân ở vùng miệt vườn, sông nước Nam bộ tự nguyện chấp nhận, tự do tham gia thực hành, sáng tạo, góp phần tạo nên sự đa dạng của văn hóa Việt Nam.

Đờn ca tài tử luôn được bổ sung, làm mới bằng cách kế thừa, kết hợp giá trị âm nhạc Cung đình, dân gian; đồng thời giao lưu, tiếp biến các yếu tố văn hóa của người Khmer, Hoa và phương Tây.

Đờn ca tài tử là loại hình sinh hoạt văn hóa gắn kết cộng đồng, phản ánh tâm tư, tình cảm và phù hợp với lối sống cần cù, phóng khoáng, cởi mở và can trường của người dân Nam bộ. Thông qua việc thực hành Đờn ca tài tử, các tập quán xã hội khác như: lễ hội, văn hóa truyền khẩu, nghề thủ công,… cũng được bảo tồn và phát huy.

Câu 2:

* Giống nhau:

- Cả hai đều là nền văn minh lúa nước:

+ Lúa nước là cây trồng chủ đạo, đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế, văn hóa và xã hội.

+ Kỹ thuật canh tác lúa nước tương đồng: cấy lúa chiêm, cấy lúa mùa, sử dụng các công cụ lao động như cày, bừa, liềm,...

- Cơ cấu tổ chức xã hội:

+ Làng xã là đơn vị tổ chức cơ bản, với các quy tắc và tập quán chung.

+ Vai trò của dòng họ và cộng đồng trong đời sống xã hội.

- Văn hóa:

+ Nhiều phong tục tập quán, lễ hội, tín ngưỡng chung như: Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, cúng giỗ tổ tiên,...

+ Nét đẹp văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy.

* Khác nhau: 

Câu 3:

- Tác động đến đời sống xã hội:

• Châu thổ sông Hồng: Các hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt có thể dẫn đến thiệt hại lớn về người và tài sản, gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội. Những gia đình bị ảnh hưởng trực tiếp có thể mất đi phương tiện sinh kế, gây ra tình trạng nghèo đói và thất nghiệp gia tăng.
• Châu thổ sông Cửu Long: Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tình trạng xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất. Sự xâm nhập của nước biển vào đất canh tác làm giảm năng suất nông nghiệp và đe dọa an ninh lương thực của khu vực. Nhiều người dân có thể phải di dời do đất bị thu hẹp, ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển của cộng đồng.

- Tác động đến kinh tế:

• Biến đổi khí hậu gây ra các chi phí gia tăng cho các hoạt động sản xuất và xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết để ứng phó với các hiện tượng thời tiết cực đoan. Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông sản và tạo áp lực lên kinh tế địa phương.
• Việc thích ứng với biến đổi khí hậu cũng đòi hỏi đầu tư lớn vào công nghệ và phương pháp sản xuất bền vững, điều này có thể làm tăng gánh nặng tài chính cho người dân và chính quyền địa phương.