Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Ngữ văn 9 CTST bài 3: Thực hành tiếng việt trang 71

Câu 1:

Trong văn chương, lỗi mơ hồ và lỗi logic đều ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị của tác phẩm nhưng có những đặc điểm khác biệt. Lỗi mơ hồ xảy ra khi ý nghĩa của từ ngữ, câu văn hoặc hình ảnh không rõ ràng, dẫn đến nhiều cách diễn giải khác nhau, ví dụ như câu "Bài thơ này hay" không làm rõ "hay" ở khía cạnh nào: nội dung, hình thức hay cảm xúc. Trong khi đó, lỗi logic xuất hiện khi lập luận hoặc suy luận trong văn bản không hợp lý, khiến kết luận sai lệch hoặc không chặt chẽ, như câu "Nhân vật chính là người hạnh phúc vì anh ấy giàu có" (giàu có và hạnh phúc không phải lúc nào cũng có mối quan hệ trực tiếp). Lỗi mơ hồ khiến văn bản trở nên khó hiểu, làm giảm khả năng tiếp nhận thông điệp của người đọc, trong khi lỗi logic phá vỡ sự chặt chẽ của lập luận, khiến mạch truyện hoặc ý tưởng mất đi sức thuyết phục. Để tránh những lỗi này, người viết cần đảm bảo sự rõ ràng trong diễn đạt và tính hợp lý trong suy luận, giúp tác phẩm vừa đạt được tính thẩm mỹ vừa giữ được sự chặt chẽ về tư duy.

Câu 2:

Để tránh lỗi mơ hồ và lỗi logic khi viết văn, người viết cần chú ý đến sự rõ ràng và tính chặt chẽ trong diễn đạt. Trước tiên, cần sử dụng từ ngữ cụ thể, chính xác và tránh những khái niệm chung chung hoặc dễ gây hiểu nhầm. Ví dụ, thay vì viết "bài thơ này hay," hãy làm rõ "bài thơ này giàu cảm xúc và sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ." Đồng thời, việc bổ sung chi tiết để cụ thể hóa thông tin là cần thiết, tránh các cách diễn đạt mơ hồ như "người này giỏi" mà không nêu rõ giỏi ở lĩnh vực nào. Để đảm bảo tính logic, người viết cần kiểm tra sự liên kết giữa các ý và tránh những suy luận thiếu cơ sở hoặc lập luận vòng vo, như kết luận một cách phi lý rằng "nếu không học trường chuyên thì không thể thành công." Các lập luận phải có bằng chứng rõ ràng, tránh suy diễn dựa trên giả định không được chứng minh. Ngoài ra, cần đọc lại bài viết nhiều lần hoặc nhờ người khác góp ý để phát hiện những lỗi chưa hợp lý. Thực hành viết luận theo cấu trúc chặt chẽ cũng giúp nâng cao tư duy mạch lạc. Bằng cách này, người viết sẽ đảm bảo bài viết của mình vừa rõ ràng về ý tưởng, vừa logic trong lập luận, tăng sức thuyết phục cho người đọc.