Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Lịch sử 12 ctst bài 2: Trật tự thế giới trong Chiến tranh lạnh

Câu 1: 

- Chiến tranh Lạnh có ảnh hưởng sâu rộng đến các nước đang phát triển, đặc biệt ở châu Á, châu Phi, và Mỹ Latinh. Các quốc gia này thường trở thành chiến trường cho các cuộc chiến tranh ủy nhiệm hoặc bị cuốn vào các liên minh với một trong hai siêu cường. Mỹ và Liên Xô đã can thiệp vào chính trị và kinh tế của nhiều nước để mở rộng ảnh hưởng, dẫn đến nhiều xung đột nội bộ và chiến tranh.

-  Để đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu, một số quốc gia đã chọn đứng trung lập và không tham gia vào các khối liên minh quân sự. Phong trào Không liên kết, được thành lập vào năm 1961 bởi các quốc gia như Ấn Độ, Ai Cập và Nam Tư, là một nỗ lực nhằm giữ khoảng cách với cả Mỹ và Liên Xô, bảo vệ quyền tự chủ và phát triển kinh tế của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, nhiều quốc gia vẫn chịu tác động mạnh mẽ từ cuộc cạnh tranh quyền lực giữa hai khối.

Câu 2: 

- Chiến tranh Lạnh đã tác động mạnh mẽ đến trật tự quốc tế từ sau Thế chiến II cho đến khi kết thúc vào năm 1991. Sự đối đầu giữa hai khối Mỹ và Liên Xô đã chia cắt thế giới thành hai cực chính trị, với những liên minh quân sự, kinh tế, và ý thức hệ riêng biệt. Trật tự quốc tế trong giai đoạn này được đặc trưng bởi sự xung đột gián tiếp thông qua các cuộc chiến tranh ủy nhiệm, cuộc chạy đua vũ trang, và sự giám sát chặt chẽ về quân sự giữa hai siêu cường.

- Tuy nhiên, Chiến tranh Lạnh cũng tạo ra những cơ chế hợp tác mang tính quốc tế, như Liên Hợp Quốc và các hiệp định kiểm soát vũ khí (ví dụ như SALT, Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân), nhằm giảm nguy cơ xung đột hạt nhân. Khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, hệ thống quốc tế đa cực dần hình thành, với sự xuất hiện của các cường quốc mới và các tổ chức quốc tế đóng vai trò ngày càng quan trọng.

- Vai trò của Chiến tranh Lạnh trong việc định hình các mối quan hệ quốc tế sau khi kết thúc có thể nhìn thấy qua sự thay đổi trong cách tiếp cận hợp tác quốc tế và đối thoại đa phương. Mỹ trở thành siêu cường duy nhất, nhưng các nước khác, như Trung Quốc và Liên minh châu Âu, nổi lên và tham gia mạnh mẽ hơn vào các vấn đề toàn cầu. Các quốc gia từng bị ảnh hưởng bởi Chiến tranh Lạnh, đặc biệt là các nước đang phát triển, đã tận dụng thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh để định hình lại vị thế của mình.

Câu 3: 

- Trật tự hai cực I-an-ta, được thiết lập sau Hội nghị I-an-ta (1945), đã tác động mạnh mẽ đến Việt Nam trong bối cảnh cuộc đấu tranh giành độc lập. Sau Thế chiến II, thế giới bị chia thành hai khối lớn: khối tư bản do Mỹ đứng đầu và khối xã hội chủ nghĩa do Liên Xô lãnh đạo. Việt Nam, nằm trong khu vực Đông Nam Á, trở thành điểm nóng của cuộc đối đầu này.

- Trật tự hai cực đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc kháng chiến chống Pháp và sau đó là cuộc đấu tranh chống Mỹ của Việt Nam. Phong trào giải phóng dân tộc ở Việt Nam nhận được sự ủng hộ từ Liên Xô và Trung Quốc, trong khi Mỹ lại ủng hộ Pháp trong giai đoạn đầu và sau đó can thiệp trực tiếp vào Chiến tranh Việt Nam. Việt Nam trở thành nơi diễn ra cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa hai khối, mà kết quả cuối cùng là sự thống nhất đất nước vào năm 1975.