Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Công dân 9 CTST bài 5: Bảo vệ hoà bình

Câu 1:

Một trong những cuộc xung đột gần đây đáng chú ý là xung đột ở Ukraine, bắt đầu từ năm 2014 với sự sáp nhập Crimea và leo thang vào năm 2022 khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự quy mô lớn.

- Xung đột này có nguồn gốc từ nhiều yếu tố, bao gồm lịch sử, chính trị, và sự cạnh tranh ảnh hưởng trong khu vực. Ukraine tìm cách gần gũi hơn với phương Tây, trong khi Nga muốn duy trì ảnh hưởng tại khu vực.

- Các biện pháp hòa bình của cộng đồng quốc tế

+ Cấm vận và trừng phạt: Nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước phương Tây, đã áp đặt cấm vận kinh tế và trừng phạt đối với Nga. Những biện pháp này nhằm gây áp lực tài chính và chính trị lên chính phủ Nga để ngừng hành động quân sự.

+ Hỗ trợ quân sự và nhân đạo cho Ukraine: Các quốc gia như Hoa Kỳ, các nước EU và NATO đã cung cấp hỗ trợ quân sự, tài chính và nhân đạo cho Ukraine. Điều này không chỉ giúp Ukraine tự vệ mà còn thể hiện sự đoàn kết quốc tế.

+ Đàm phán và các cuộc hội thảo: Các nỗ lực đàm phán đã diễn ra thông qua nhiều diễn đàn quốc tế như Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) và Liên Hợp Quốc, nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột.

+ Củng cố vị thế của Liên Hợp Quốc: Liên Hợp Quốc đã tổ chức các cuộc họp và thông qua nghị quyết lên án hành động của Nga, kêu gọi chấm dứt bạo lực và khôi phục hòa bình.

- Hiệu quả của các biện pháp trên:

+ Cấm vận và trừng phạt: Các biện pháp này đã gây ra những khó khăn về kinh tế cho Nga, nhưng hiệu quả trong việc thay đổi chính sách của chính phủ Nga vẫn còn gây tranh cãi. Nga đã có những phản ứng quyết liệt và tăng cường quyết tâm trong hành động quân sự.

+ Hỗ trợ quân sự cho Ukraine: Sự hỗ trợ này đã giúp Ukraine tăng cường khả năng tự vệ và kéo dài cuộc xung đột, tuy nhiên, cũng làm gia tăng mức độ đổ máu và sự tàn phá.

+ Đàm phán: Mặc dù có nhiều nỗ lực đàm phán, nhưng các cuộc hội thảo thường không đạt được kết quả mong muốn và xung đột vẫn tiếp diễn. Điều này cho thấy rằng các biện pháp hòa bình cần có sự tham gia và cam kết từ tất cả các bên liên quan.

+ Vai trò của Liên Hợp Quốc: Các nghị quyết của Liên Hợp Quốc đã tạo ra một khung pháp lý và đạo lý để lên án hành động của Nga, nhưng chưa thể thúc đẩy một giải pháp hòa bình cụ thể.

Câu 2:

Vai trò của nhà nước trong việc duy trì hòa bình

- Nhà nước vẫn giữ vai trò trọng yếu vì các lý do sau:

+ Sự kiểm soát về pháp luật và an ninh: Nhà nước có quyền kiểm soát chính thức đối với các cơ quan thực thi pháp luật và quân đội, giúp duy trì trật tự, an ninh trong nước và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Ví dụ, trong các tình huống bạo loạn hoặc xung đột nội bộ, nhà nước thường phải đưa ra các biện pháp như thiết quân luật hay đàm phán hòa bình.

+ Thực thi chính sách đối ngoại: Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc ký kết các hiệp định, thỏa thuận hòa bình và thiết lập quan hệ ngoại giao nhằm giảm thiểu xung đột quốc tế.

+ Cơ chế tài chính và phát triển kinh tế: Nhà nước quản lý tài chính quốc gia và có khả năng huy động nguồn lực cần thiết để phát triển các chương trình cải thiện đời sống, từ đó giảm thiểu nguy cơ xung đột do nghèo đói hay bất bình đẳng kinh tế.

- Sự gia tăng của các tổ chức phi chính phủ và vai trò bổ sung của họ:

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các (Tổ chức phi chính phủ) NGO ngày càng đóng vai trò quan trọng, bổ sung cho những nỗ lực của nhà nước:

+ Các chương trình hòa bình từ cơ sở: NGO thường hoạt động trực tiếp tại các cộng đồng, giúp nâng cao nhận thức và thúc đẩy các giá trị hòa bình từ gốc rễ. Chẳng hạn, Tổ chức Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đã có những chương trình giáo dục trẻ em về hòa bình tại các khu vực xung đột.

+ Trung gian hòa giải xung đột: Nhiều NGO có vai trò như một cầu nối trung gian, giúp đàm phán giữa các bên đối địch khi các cuộc đàm phán cấp chính phủ gặp bế tắc. Ví dụ, tổ chức International Crisis Group đã nhiều lần can thiệp hiệu quả trong các cuộc xung đột ở châu Phi.

+ Giám sát nhân quyền và hành động nhân đạo: Các tổ chức như Amnesty International hay Human Rights Watch có vai trò giám sát các hành vi vi phạm nhân quyền, từ đó tạo áp lực quốc tế để giảm thiểu các yếu tố gây mất ổn định.

- Ví dụ minh họa về sự phối hợp giữa nhà nước và NGO:

+ Xung đột tại Colombia: Quá trình đàm phán hòa bình giữa chính phủ Colombia và Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC) là một minh chứng tiêu biểu cho sự phối hợp hiệu quả giữa nhà nước và NGO. Trong suốt quá trình đàm phán, các tổ chức như Red Cross (Hồng Thập Tự) đã giúp hỗ trợ công tác nhân đạo và giám sát quá trình giải giáp của các lực lượng vũ trang.

+ Cuộc khủng hoảng người tị nạn Syria: Tại Trung Đông, chính phủ các nước tiếp nhận người tị nạn như Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon đã hợp tác với các NGO quốc tế như Oxfam hay UNHCR để cung cấp hỗ trợ nhân đạo và giảm thiểu căng thẳng xã hội.