Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết địa lí 9 CD chủ đề 2: Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long

Câu 1:

- Kết cấu làng – họ trong làng xóm: 

+ Làng là đơn vị xã hội cơ sở của nông thôn Bắc Bộ.

+ Quá trình chinh phục và định cư theo các dòng sông dẫn đến sự hình thành của làng xóm.

+ Mỗi làng bao gồm một số xóm, mỗi xóm bao gồm nhiều gia đình sống quây quần trong một khu vực địa lí nhất định.

+ Ngoài quan hệ hàng xóm, quan hệ huyết thống dược bảo tồn và củng cố, tạo thành kết cấu vừa làng xóm vừa họ hàng.

- Sự đa dạng của các loại hình tín ngưỡng, tôn giáo:

+ Tín ngưỡng của cư dân vùng châu thổ sông Hồng mang những nét đặc trưng của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước.

+ Tôn giáo phổ biến là Phật giáo, Đạo giáo.

- Sự phong phú của lễ hội và các loại hình diễn xướng dân gian truyền thống

+ Lễ hội ở châu thổ sông Hồng rất da dạng. Trong các dịp lễ hội, người dân thường tổ chức nhiều trò chơi dân gian.

+ Cư dân nơi đây cũng là chủ nhân của những loại hình diễn xướng dân gian đặc sắc.

+ Vùng châu thổ sông Hồng còn là nơi lưu giữ một kho tàng văn học dân gian phong phú.

Câu 2:

- Văn hóa sông nước: 

+ Hoạt động của cư dân châu thổ sông Cửu Long gắn liền với sông nước. Họ sinh sống tập trung ở ven sông ngòi, kênh rạch, hình thành các thị trấn, thị tứ và hệ thống chợ nổi.

+ Người dân tận dụng tối đa những vật liệu sẵn có trong môi trường sông nước như lá dừa nước, tràm để làm nhà ở.

+ Phương tiện đi lại của cư dân chủ yếu là ghe, thuyền, xuồng.

- Sự đa dạng của các loại hình tín ngưỡng, tôn giáo:

+ Bên cạnh các tôn giáo từ bên ngoài du nhập như Phật giáo, Hồi giáo, ... châu thổ sông Cửu Long còn là quê hương của đạo Cao Đài, Phật giáo Hoà Hảo, ...

+ Do cuộc sống gắn liền với sông nước, người dân xây dựng nhiều đình, chùa, miếu, ... ở hai bên bờ sông.

- Nơi hội tụ của các lễ hội, biểu diễn nghệ thuật độc đáo:

+ Châu thổ sông Cửu Long là nơi có lễ hội phong phú, đặc sắc, tiêu biểu như: lễ cúng biển Mỹ Long, lễ Vu Lan thắng hội, lễ hội Chol-chnam Thmay, ...

+ Ngoài ra, người dân còn sáng tạo nhiều loại hình nghệ thuật biểu diễn như: đờn ca tài tử, cải lương, …

Câu 3:

- Nhiệt độ trung bình năm ở châu thổ sông Hồng có xu hướng tăng: Trong giai doan 1961-2018, nhiệt độ trung bình năm tăng từ 0,8 °C. Mức tăng nhiệt độ trung bình khác nhau giữa các tháng trong năm, trong đó từ tháng 9 đến tháng 11 tăng cao nhất (tăng 1,2 °C) và thấp nhất là từ tháng 6 đến tháng 8 (tăng 0,7 °C). Nhiệt độ tăng. nắng nóng kéo dài.

- Lượng mưa thay đổi, có sự khác nhau theo thời gian và cường độ: Lượng mưa trung bình năm ở châu thổ sông Hồng có xu thế giảm, số ngày mưa lớn tăng lên. Trong năm, lượng mưa giảm nhiều từ tháng 9 đến tháng 11 (giảm 27,1%) và tăng nhiều từ tháng 12 đến tháng 2 (tăng 13,8%).

- Các hiện tượng thời tiết cực đoan có xu hướng gia tăng: năng nóng kéo dài, số ngày rét đậm, rét hại giảm. Số cơn bão và áp thấp nhiệt đới tăng Mùa bão bắt đầu sớm hơn và kết thúc muộn hơn so với thời kì trước. Mưa lớn xảy ra bất thường hơn cả về thời gian và cường độ

- Mực nước biển dâng: Trong thời kì 1962 - 2018, mực nước biển ở châu thổ sông Hồng tăng trung bình khoảng từ 2,3 mm/năm (trạm Hòn Dấu, Hải Phòng) đến 6,5 mm/năm (trạm Cửa Ông, Quảng Ninh).

Câu 4:

- Gia tăng nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình năm ở châu thổ sông Cửu Long tăng thêm 0,9 °C trong 58 năm (giai đoạn 1961 - 2018), trong đó nhiệt độ tăng cao nhất từ tháng 9 đến tháng 2 (tăng 1,1 °C) và thấp nhất từ tháng 3 đến tháng 5 (tăng 0,8 °C).

- Thay đổi về lượng mưa: Lượng mưa trung bình năm có xu hướng tăng ở châu thổ sông Cửu Long, tuy nhiên, số ngày mưa lớn giảm. Lượng mưa trong các tháng đều tăng, trong đó tăng nhiều nhất từ tháng 12 đến tháng 2 (tăng 97,4%).

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan: Trong giai đoạn 1961-2018, số ngày nắng nóng tăng từ 0,2 ngày thập kỉ đến 3,65 ngày/thập kỉ, số ngày hạn trong mùa khô thay đổi, có nhiều cơn bão đổ bộ vào và mưa lớn xảy ra bất thường hơn.

- Mực nước biển dâng: Trong thời kì 1962 - 2018, mực nước biển ở châu thổ sông Cửu Long tăng khoảng 3,1 mm/năm (trạm Thổ Chu, Kiên Giang) đến 3.2 mm/năm (trạm Phú Quốc, Kiên Giang). Nước biển dâng, kết hợp nắng nóng, gây xâm nhập mặn sâu vào đất liền, triều cường gia tăng.

Câu 5:

- Văn minh châu thổ sông Hồng hình thành và phát triển trên châu thổ sông Hồng – tên gọi chung cho vùng đất được bồi đắp bởi hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình.

- Văn minh châu thổ sông Cửu Long hình thành và phát triển trên vùng châu thổ sông Cửu Long. Nơi đây có hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc, bồi đắp phù sa tạo nên vùng đồng bằng rộng lớn, đất đai màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi để cư dân sinh sống và sản xuất.