1. SỐ ĐỐI CỦA SỐ THẬP PHÂN

Giống như số nguyên, mỗi số thập phân đều có số đối, sao cho tổng của hai số đó bằng 0.

Kết luận:

Số đối của số thập phân a kí hiệu là - a. Ta có: a + (- a) = 0.

Lưu ý:

Số đối của số thập phân - a là a, tức là - (- a) = a.

Luyện tập 1

Số đối của 12,49 là -12,49

Số đối của -10,25 là 10,25

2. PHÉP CỘNG, PHÉP TRỪ SỐ THẬP PHÂN

Hoạt động 1:

Để cộng, trừ hai số thập phân dương, ta làm như sau: 

Bước 1. Viết số này ở dưới số kia sao cho các chữ số ở cùng hàng đặt thẳng cột với nhau, dấu “,” đặt thẳng cột với nhau 

Bước 2. Thực hiện phép cộng, trừ như phép cộng, trừ các số tự nhiên 

Bước 3. Viết dấu “,” ở kết quả thẳng cột với các dấu “,” đã viết ở trên.

2.1. Cộng hai số thập phân

Quy tắc cộng hai số thập phân (cùng dấu hoặc khác dấu) được thực hiện giống quy tắc cộng hai số nguyên.

- Muốn cộng hai số thập phân âm, ta cộng hai số đối của chứng rồi thêm dấu trừ đằng trước kết quả.

- Muốn cộng hai số thập phân trái dấu, ta làm như sau:

+ Nếu số dương lớn hơn hay bằng số đối của số âm thì ta lấy số dương trừ đi số đối của số âm.

+ Nếu số dương nhỏ hơn số đối của số âm thì ta lấy số đối của số âm trừ đi số dương rồi thêm dấu trừ (-) trước kết quả.

Luyện tập 2 

(-16,5) + 1,5 = - (16,5 – 1,5) = - 15

Tính chất của phép cộng số thập phân: Giống như phép cộng số nguyên, phép cộng số thập phân cũng có các tính chất: giao hoán, kết hợp, Cộng vổi số 0, cộng với số đối.

Luyện tập 3

89,45 + (-3,28) + 0,55 + (-6,72)

= (89,45 + 0,55) – (3,28 + 6,72)

= 90 – 10 = 80

2.2. Trừ hai số thập phân

Cũng như phép trừ số nguyên, để trừ hai số thập phân ta cộng số bị trừ với số đối của số trừ.

Luyện tập 4

(-14,25) – (- 9,2) 

= (-14,25) + 9, 2

= - (14,25 – 9,2) 

= - 5,05

3. QUY TẮC DẤU NGOẶC

Quy tắc dấu ngoặc đối với số thập phân giống như quy tắc dấu ngoặc đối với số nguyên.

- Khi bỏ dấu ngoặc có dấu (+) đứng trước thì dấu các số hạng trong ngoặc vẫn giữ nguyên; Khi bỏ dấu ngoặc có dấu (-) đứng trước, ta phải đổi dấu tất cả các số hạng trong dấu ngoặc.

- Khi đưa nhiều số hạng vào trong dấu ngoặc và để dấu (-) đứng trước thì ta phải đổi dấu của tất cả các số hạng đó.

Luyện tập 5

19,32 + 10,68 – 8,63 – 11,37

= (19,32 + 10,68) – (8,63 + 11,37)

= 30 – 20 = 10