BÀI 18. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

Phần 1: Mục tiêu bài học

Phân tích được một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở Việt Nam như khu công nghiệp, khu công nghệ cao và trung tâm công nghiệp.

Phần 2: Bài học

I. Khu công nghiệp

* Vai trò 

- Các khu công nghiệp có vai trò quan trọng đối với thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước

- Thúc đẩy chuyển giao công nghệ hiện đại

- Giải quyết việc làm

- Tham gia đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn lao động

- Tạo nguồn hàng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu

- Đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước,...

* Đặc điểm phát triển

- Có ranh giới rõ ràng, quy mô từ hàng chục đến hàng nghìn ha.

- Các loại hình khu công nghiệp khá đa dạng.

- Tập trung tương đối nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp.

- Có các cơ sở sản xuất công nghiệp nòng cốt và cơ sở sản xuất công nghiệp hỗ trợ.

- Các cơ sở sản xuất công nghiệp ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học - công nghệ vào sản xuất.

* Phân bố

- Các khu công nghiệp thường phân bố ở vị trí thuận lợi.

- Hai vùng tập trung nhiều khu công nghiệp nhất nước ta là Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ.

II. Khu công nghệ cao

* Vai trò

- Khu công nghệ cao là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao;

- Ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao; 

- Đào tạo nhân lực công nghệ cao; 

- Sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.

* Đặc điểm phát triển

- Có ranh giới rõ ràng, quy mô diện tích thích hợp.

- Địa điểm thuận lợi về giao thông và liên kết với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo có trình độ cao.

- Hạ tầng kĩ thuật và dịch vụ thuận lợi.

- Có nhân lực và đội ngũ quản lí chuyên nghiệp.

- Tập trung đầu tư phát triển công nghệ cao trong các lĩnh vực.

- Sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển.

* Phân bố

- Năm 2021, nước ta có 4 khu công nghệ cao:

+ Khu công nghệ cao Hoà Lạc (Hà Nội)

+ Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chi Minh

+ Khu công nghệ cao Đà Nẵng được thành lập năm 2010

+ Khu công nghệ cao công nghệ sinh học Đồng Nai

III. Trung tâm công nghiệp

* Vai trò

- Các trung tâm công nghiệp ở nước ta có vai trò quan trọng cho sự phát triển của các địa phương, như định hướng chuyên môn hoá trong sản xuất công nghiệp, tạo động lực phát triển cho các đô thị và khu vực phụ cận.

* Đặc điểm

- Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở trình độ cao, có sự tập trung các điểm công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao.

- Thường gắn với các đô thị vừa và lớn, với sự khác nhau về quy mô giá trị sản xuất công nghiệp, từ nhỏ đến rất lớn.

- Mỗi trung tâm công nghiệp có nhiều ngành công nghiệp, trong đó có một số ngành công nghiệp chủ yếu, tạo nên hướng chuyên môn hoá của trung tâm.

* Phân bố 

- Các trung tâm công nghiệp ở nước ta phân bố rộng khắp. 

- Trong đó, các trung tâm công nghiệp có quy mô lớn, rất lớn, tập trung ở Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ. 

- Đây là những khu vực có vị trí địa lí thuận lợi, gần nguồn nguyên liệu và nhiên liệu, nguồn lao động dồi dào, cơ sở hạ tầng tương đối hoàn thiện, thị trường tiêu thụ rộng lớn,…