BÀI 1: MÔ HÌNH NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Mô tả được các thành phần cơ bản của mô hình nông nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

- Trình bày được vai trò của khoa học, kĩ thuật và công nghệ đối với những thành tựu của nền nông nghiệp.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Các thành phần cơ bản của một mô hình nông nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh cuộc cách mạng nông nghiệp lần thứ tư

1.1. Khái niệm nông nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Nông nghiệp công nghệ cao là nền nông nghiệp áp dụng những công nghệ mới vào sản xuất nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao và phát triển nông nghiệp như: cơ giới hóa, tự động hoá, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, công nghệ sinh học, …

1.2. Thành phần cơ bản của mô hình nông nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 

- Internet vạn vật: Sử dụng internet vạn vật trong nông nghiệp để giám sát cây trồng, vật nuôi, máy móc nông nghiệp giúp sử dụng hiệu quả tài nguyên, cho phép nông dân đưa ra quyết định kịp thời và phù hợp cho sản xuất.

- Dữ liệu lớn: Trong nông nghiệp, dữ liệu lớn giúp quản lí, phân tích, xử lí khối lượng lớn dữ liệu nông nghiệp được tạo ra bởi các cảm biến và thiết bị thông minh của hệ thống IoT về đất, cây trồng, vật nuôi, môi trường, thời tiết và những thông tin quan trọng khác phục vụ sản xuất nông nghiệp như: chính sách cho nông nghiệp, bảo hiểm hàng hoá, ... cho phép nông dân xem xét tất cả các thông số sản xuất theo thời gian thực và cải thiện quá trình ra quyết định.

- Trí tuệ nhân tạo: - Trí tuệ nhân tạo được sử dụng trong nông nghiệp để phân tích dữ liệu nông nghiệp và cung cấp thông tin dự báo về thời tiết, điều kiện khí hậu, năng suất cây trồng và vật nuôi, giá cả và xu thế sản xuất nông nghiệp giúp nông dân đưa ra quyết định đúng đắn trong sản xuất.

- Máy bay không người lái: Trong nông nghiệp, máy bay không người lái đã trở nên phổ biến, thường được sử dụng phối hợp với vệ tinh giúp nông dân có thể chụp ảnh, tạo bản đồ canh tác ngay lập tức để thu thập và phân tích chính xác dữ liệu về đất, cây trồng; phát hiện sâu, bệnh và thực hiện hoạt động phun thuốc trừ sâu từ xa với chi phí thấp.

- Robot thông minh: Trong nông nghiệp, robot và máy móc thông minh được sử dụng để thay thế dần nông dân trong một số khâu của quá trình sản xuất nông nghiệp như: trồng trọt, tưới nước, cắt cỏ, thu hoạch nông sản, …

- Công nghệ Blockchain: Blockchain được sử dụng trong nông nghiệp để xác nhận thông tin về nguồn gốc, chất lượng nông sản; tạo hồ sơ an toàn và minh bạch về mọi giai đoạn của chuỗi cung ứng thực phẩm từ trang trại đến nơi tiêu thụ với một số tính năng như: truy xuất nguồn gốc sản phẩm, quản trị vùng sản xuất, sàn thương mại điện tử, …

1.3. Một số mô hình công nghệ cao

- Mô hình trang trại thông minh: mô hình trang trại được quy hoạch thành từng khu vực chuyên biệt, kết hợp sử dụng các công nghệ hiện đại trong canh tác.

- Mô hình nhà kính thông minh: Mô hình nhà kính thông minh là phương pháp sản xuất nông nghiệp giúp nâng cao năng suất của rau, hoa quả, cây trồng. Mô hình nhà kính thông minh giúp người nông dân có thể kiểm soát ánh sáng, chất dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, côn trùng, ... thông qua ứng dụng một số công nghệ tiên tiến

2. Vai trò của khoa học, kĩ thuật, công nghệ đối với những thành tựu của nền công nghiệp

- Tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên

- Thay thế con người ở một số công đoạn như: gieo hạt, tưới cây,..

- Tạo ra những giống cây trồng, vật nuôi tốt nhờ công nghệ sinh học nông nghiệp, công nghệ chỉnh sửa gene

- Xác nhận thông tin về nguồn gốc, chất lượng nông sản; đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng và mối quan tâm về môi trường