Giải ngắn gọn Lịch sử 8 chân trời bài 3: Tình hình Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX
Giải siêu ngắn bài 3: Tình hình Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX sách lịch sử và địa lý 8 chân trời sáng tạo. Với câu từ ngắn gọn, ý tứ xúc tích, dễ hiểu, học sinh nhanh chóng nắm bắt các ý chính của bài, giúp nhớ nhanh và nhớ lâu. Từ đó, việc chinh phục kiến thức trở nên dễ hơn bao giờ hết.
1. QUÁ TRÌNH XÂM NHẬP CỦA TƯ BẢN PHƯƠNG TÂY VÀO CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á.
CH1: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày những nét chính trong quá trình thực dân phương Tây xâm lược các nước Đông Nam Á từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX.
Trả lời:
Tên nước | Quá trình thực dân phương Tây xâm nhập |
In-đô-nê-xi-a |
|
Mã Lai và Miến Điện | Từ nửa sau thế kỉ XVI, thực dân Anh, Hà Lan, Pháp tranh chấp ảnh hưởng tại Mã Lai và Miến Điện. |
Phi-líp-pin | Giữa thế kỉ XVI, thực dân Tây Ban Nha đã xâm chiếm hầu hết quần đảo này và áp đặt ách thống trị suốt 350 năm. |
Ba nước Đông Dương | Từ thế kỉ XVI, các nước thực dân Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Anh, Pháp tìm mọi cách tranh giành phạm ví ảnh hưởng. |
Xiêm | Giữa thế kỉ XIX, sau khi đã hoàn thành xâm chiếm Ấn Độ, một phần Mã Lai và Miến Điện, thực dân Anh bắt đầu xâm nhập vào Xiêm. |
CH2: Tại sao Ma-lắc-ca (Malacca) lại trở thành mục tiêu đầu tiên của chủ nghĩa thực dân phương Tây?
Trả lời:
Vì khu vực này là cửa ngõ đi từ Ấn Độ Dương vào vùng biển Đông.
2. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA - XÃ HỘI CỦA CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á DƯỚI ÁCH ĐÔ HỘ CỦA THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY.
a) Tình hình chính trị:
CH: Nêu những nét chính về tình hình chính trị Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.
Trả lời:
- Chính quyền các nước đầu hàng, phụ thuộc hoặc làm tay sai cho thực dân.
- Bộ máy trung ương và các tỉnh đều do các quan chức thực dân điều hành.
b, Tình hình kinh tế:
CH1: Hình 3.5 và hình 3.6 (SGK trang 22, 23) cho em biết những ngành kinh tế nào được chính quyền thuộc địa chú trọng phát triển?
Trả lời:
Những ngành kinh tế được chú trọng phát triển: công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng, khai thác khoáng sản, mở rộng hệ thống đường giao thông.
CH2: Theo em, chính sách cướp đoạt ruộng đất, "cưỡng bức trồng trọt" của chính quyền thực dân gây ra hậu quả gì cho người dân thuộc địa?
Trả lời:
- Giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng hoá, phải chịu mọi thứ thuế, lao dịch nặng nề.
- Hình thành tầng lớp tư sản dân tộc, giai cấp công nhân, tiểu tư sản trí thức, bắt đầu tham gia vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
c, Tình hình xã hội:
CH1: Trình bày những nét chính về tình hình xã hội Đông Nam Á thời thực dân đô hộ.
Trả lời:
Chủ nghĩa thực dân phương Tây xâm nhập đã phá vỡ trật tự xã hội truyền thống, áp đặt nền thống trị mới, mang đậm màu sắc kì thị chủng tộc và “ngu dân”.
Các giai cấp cũ vẫn tồn tại nhưng bị phân hoá. Một số tầng lớp mới xuất hiện bắt đầu tham gia vào các hoạt động đấu tranh giành độc lập.
CH2: Những chi tiết nào trong hình 3.8 (SGK trang 23) thể hiện những tầng lớp khác nhau trong xã hội và sự hiện diện của văn hóa phương Tây ở thành thị?
Trả lời:
Có một người ăn mặc sang trọng ngồi trên xe ngựa, còn người ngồi phía sau là người đi theo hầu hạ.
Người phụ nữ và đứa bé trong bức ảnh ăn mặc sang trọng.
Các tòa nhà với kiến trúc phương Tây.
3. CUỘC ĐẤU TRANH CHỐNG ÁCH ĐÔ HỘ CỦA THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY Ở ĐÔNG NAM Á TỪ CUỐI THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XIX.
CH1: Cuộc đấu tranh chống lại ách đô hộ của thực dân phương Tây đã diễn ra như thế nào ở Đông Nam Á?
Trả lời:
Địa điểm | Các cuộc đấu tranh chống lại ách đô hộ |
Indonexia | Vào thế kỉ XVII, nhân dân trên quần đảo Ban-đa vùng lên chống lại chính sách độc quyền cây hương liệu của công ty Đông Ấn Hà Lan |
Đầu thế kỉ XIX, cuộc khởi nghĩa của Hoàng tử Đi-pô-nê-gô-rô làm rung chuyển chế độ cai trị của thực dân Hà Lan. | |
Việt Nam | Làn sóng đấu tranh chống Pháp diễn ra quyết liệt, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa của Trương Định (1862 - 1864), Nguyễn Trung Trực (1861, 1867),... |
Mi-an-ma | Các cuộc đấu tranh chống thực dân Anh cũng diễn ra quyết liệt từ năm 1824 đến năm 1885 |
CH2: Dựa vào tư liệu 3.9 và 3.10 (SGK trang 24) , em có nhận xét gì về tinh thần đấu tranh của người dân In-đô-nê-xi-a chống lại ách đô hộ của thực dân Hà Lan?
Trả lời:
Tinh thần đấu tranh của nhân dân In-đô-nê-xia rất quyết liệt. Khi thủ lĩnh phong trào bị bắt, người dân đã vô cùng thương tiếc.
LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG
CH 1: Hoàn thành bảng thống kê các thuộc địa của thực dân phương Tây ở khu vực Đông Nam Á đến cuối thế kỉ XIX theo mẫu dưới đây:
Thực dân cai trị | Hà Lan | Anh | Pháp | Tây Ban Nha |
Các thuộc địa | ? | ? | ? | ? |
Trả lời:
Thực dân cai trị | Hà Lan | Anh | Pháp | Tây Ban Nha |
Các thuộc địa | In-đô-nê-xi-a | Bán đảo Ma-lay-a, phía Bắc đảo Booc-nê-ô và Mi-an-ma. | Ba nước Đông Dương: Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia. | Ma-lắc-ca |
CH2: Hoàn thành bảng tóm tắt về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây theo mẫu dưới đây:
Tình hình chính trị | Tình hình kinh tế | Tình hình xã hội | Tình hình văn hóa |
? | ? | ? | ? |
Trả lời:
Tình hình chính trị | Tình hình kinh tế | Tình hình xã hội | Tình hình văn hóa |
- Chính quyền các nước đầu hàng, phụ thuộc hoặc làm tay sai cho thực dân. - Bộ máy trung ương và cấp tỉnh đều do các quan chức thực dân điều hành.
| - Đẩy mạnh vơ vét, bóc lột người dân bản xứ, không chú trọng mở mang công nghiệp nặng, chủ yếu xây dựng công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng. - Mở rộng hệ thống đường giao thông. - Cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền. | - Một bộ phận quý tộc, lãnh chúa câu kết với thực dân bóc lột nông dân. => Nông dân ngày càng bị bần cùng hoá, phải chịu mọi thứ thuế, lao dịch nặng nề. - Hình thành tầng lớp tư sản dân tộc, giai cấp công nhân, tiểu tư sản trí thức, bắt đầu tham gia vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. | - Du nhập văn hóa phương Tây => Xung đột văn hóa, tôn giáo. - Thực hiện chính sách nô dịch nhằm đồng hoá và ngu dân.
|
CH3: Em có nhận xét gì về hình thức đấu tranh và lực lượng tham gia trong phong trào đấu tranh chống ách đô hộ của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á?
Trả lời:
Các cuộc đấu tranh ở Đông Nam Á đều là các cuộc đấu tranh với hình thức tự phát với lực lượng tham gia là đông đảo các tầng lớp nhân dân.
CH4: Tìm hiểu thêm về một người anh hùng dân tộc của các nước Đông Nam Á trong thời kì chống lại ách đô hộ của thực dân phương Tây. Viết một đoạn văn khoảng 150 chữ giới thiệu về người anh hùng đó.
Trả lời:
Giới thiệu về anh hùng Nguyễn Trung Trực:
Nguyễn Trung Trực tên thật là Nguyễn Văn Lịch, sinh năm 1838, tại Bình Nhật, huyện Cửu An, phủ Tân An. Trong suốt quá trình kháng chiến chống thực dân, nghĩa quân do Nguyễn Trung Trực chỉ huy đã lập nên nhiều chiến công vang dội như đốt cháy tàu Espérance của giặc Pháp trên vàm Nhật Tảo (1861) hay cuộc tấn công vào đồn Kiên Giang (1868), tiêu diệt toàn bộ quân Pháp và lính giữ đồn. Sau những chiến công vang dội của Nguyễn Trung Trực, giặc Pháp và tay sai điên cuồng truy tìm ông, chúng treo giải thưởng cao cho ai bắt hoặc giết được ông. Biết không thể khuất phục được Nguyễn Trung Trực, ngày 27/10/1868, thực dân Pháp đã xử chém ông tại Rạch Giá, khi ông mới 30 tuổi.
Bình luận