I. MỘT SỐ SẢN PHẨM CHUYỂN GENE VÀ TRIỂN VỌNG CỦA CÔNG NGHỆ GENE 

1. Mục tiêu

• Xác định được vấn đề và tìm hiểu được các sản phẩm chuyển gene trên thế giới và tại Việt Nam.

• Thu thập được thông tin về triển vọng công nghệ gene.

2. Nội dung đề tài

• Tìm hiểu sản phẩm chuyển gene là các loại cây trồng biến đổi gene, động vật chuyển gene. 

• Điều tra, khảo sát, thu thập thông tin đánh giá về triển vọng phát triển và sử dụng sản phẩm từ sinh vật biến đổi gene.

• Làm tập san bài viết, tranh ảnh về công nghệ chuyển gene.

3. Chuẩn bị

• Sưu tầm tài liệu

• Sổ và bút ghi chép.

• Thiết bị ghi âm, ghi hình. 

4. Tiến hành

• Chia lớp thành các nhóm, 4 - 5 học sinh/nhóm.

• Học sinh làm việc độc lập để chuẩn bị thông tin, thảo luận nhóm và thống nhất nội dung. 

• Thu thập thông tin điều tra thực tế và xử lí thông tin thu được.

• Nghiên cứu tài liệu, viết và trình bày báo cáo. Lưu ý nguồn trích dẫn đầy đủ, chính xác.

Các bước thực hiện

• Bước 1: Xác định nội dung thực hiện: Mỗi nhóm được phân công tìm hiểu về một trong các nội dung đã nêu ở phần 2. Nội dung dự án.

• Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện

• Bước 3. Thu thập thông tin

• Bước 4: Xử lí thông tin

• Bước 5: Trình bày kết quả - báo cáo dự án.

• Bước 6: Đánh giá kết quả.

BÁO CÁO DỰ ÁN

(Gợi ý)

• Tên dự án

• Tên các thành viên thực hiện 

• Đặt vấn đề: 

• Sinh vật biến đổi gen (GMO) là phương thức hết sức hữu hiệu để con người có thể chủ động tạo ra các giống mới theo yêu cầu của thực tiễn sản xuất tại từng địa phương cụ thể, lại có thể kiểm soát được từng gen cần đưa vào sinh vật mới để tạo giống.

• Những gen hoặc đoạn ADN biến đổi đó có mang những chức năng có lợi cho con người như kháng sâu, kháng thuốc diệt cỏ, chịu hạn, chịu mặn... hoặc những gen tổng hợp các chất hữu ích, cần thiết cho con người như vitamin, protein, insulin... 

• Có một sự nhất trí rộng rãi trên cơ sở khoa học rằng thực phẩm bắt nguồn từ GMO có tính an toàn đối với sức khỏe con người không kém các thực phẩm truyền thống. Ngoài ra, các giống biến đổi gen còn đưa lại nhiều lợi ích cho môi trường.

• Cho đến nay, 610 công trình đã được công bố chứng minh cho tính vô hại của sinh vật biến đổi gen, trong khi không có công trình đủ tiêu chuẩn khoa học nào chứng minh cho điều ngược lại. 

• Tuy vậy, sinh vật biến đổi gene vẫn là một vấn đề gây tranh cãi khá gay gắt.

• Mục tiêu thực hiện dự án:

• Xác định được vấn đề và tìm hiểu được các sản phẩm chuyển gene trên thế giới và tại Việt Nam.

• Thu thập được thông tin về triển vọng công nghệ gene.

• Nội dung nghiên cứu dự án:

• Tìm hiểu sản phẩm chuyển gene là các loại cây trồng biến đổi gene, động vật chuyển gene. 

• Điều tra, khảo sát, thu thập thông tin đánh giá về triển vọng phát triển và sử dụng sản phẩm từ sinh vật biến đổi gene.

• Làm tập san bài viết, tranh ảnh về công nghệ chuyển gene.

• Phương pháp thực hiện:

• Xây dựng nội dụng, kế hoạch:

Phiếu thu thập thông tin về cây trồng biến đổi gene:

• Thu thập và xử lý thông tin.

• Trình bày kết quả - báo cáo dự án.

• Đánh giá kết quả.

• Kết quả và bàn luận: 

• Hiện nay, sản lượng và diện tích cây trồng biến đổi gene đang tăng nhanh trên thế giới và ở cả Việt Nam. Tuy nhiên, có mọt số nước cấm cây trồng biến đổi gene.

• Công nghệ gene đang phát triển mạnh mẽ và có nhiều bước tiến mới.

• Kết luận và đề nghị: Cây trồng biến đổi gene (GMO) mang lại nhiều lợi ích, tuy nhiên chưa có nghiên cứu hay căn cứ khoa học nào xác định rằng sinh vật GMO gây hại, tuy nhiên chúng ta vẫn cần rất cẩn trọng trong việc sử dụng và phát triển, tránh để lại hậu quả nặng nề.

• Tài liệu tham khảo.

• Phụ lục (nếu có).

II. LÀM TẬP SAN VỀ CÔNG NGHỆ GENE

Gợi ý mẫu tập san:

• Bìa: Trình bày tên người thực hiện, chủ đề của tập san.

• Lời giới thiệu: Nêu giới thiệu ngắn gọn về công nghệ gene và một số thành tựu nổi bật của công nghệ gene.

(Hướng dẫn: 

• Công nghệ gene (công nghệ DNA tái tổ hợp) là quy trình kĩ thuật dựa trên nguyên lí tái tổ hợp DNA và nguyên lí biểu hiệu gene, tạo ra các phân tử DNA tái tổ hợp và protein tái tổ hợp. Trong đó, kĩ thuật chuyển gene giữ vị trí trọng tâm trong công nghệ gene.

• Thành tựu:

• Thực vật chuyển gene được tạo ra theo hướng tạo cây trồng kháng thuốc diệt cỏ, kháng côn trùng, kháng bệnh, các giống cây trồng được cải thiện các đặc tính năng suất, phẩm chất hoặc để sản xuất các sản phẩm ứng dụng trong dược phẩm.

• Động vật chuyển gene chủ yếu được tạo ra nhằm mục đích nghiên cứu cấu trúc, chức năng của gene; một số động vật chuyển gene nhằm sản xuất protein ứng dụng trong sản xuất thuốc, tạo mô, tạng phục vụ cấy ghép cho người.)

• Nội dung của tập san:

• Phần 1. Bài viết về công nghệ gene.

• Phần 2. Tranh ảnh về sản phẩm là các chế phẩm thương mại ứng dụng công nghệ gene trong sản xuất protein tái tổ hợp (Ví dụ như dược phẩm: kháng thể, enzyme,... là các protein tái tổ hợp).

Chế phẩm protein tái tổ hợp/enzyme/chủng vi sinh vật phục vụ chế biến thực phẩm và nông nghiệp

• Phần 3. Tranh ảnh là sinh vật chuyển gene (thực vật, động vật) - có chú thích tên sinh vật, tính trạng được biến đổi, đặc tính vượt trội,...

• Phần 4. Phần kết - Lời cảm ơn.