BÀI 2: XỬ LÍ THÔNG TIN

KHỞI ĐỘNG

Câu 1: Quan sát Hình 1 và cho biết thông tin thời tiết mà em thu nhận được. Thông tin có mưa được thể hiện ở những chi tiết nào?

Giải nhanh: 

• Thông tin em thu nhận được: thành phố Hồ Chí Minh ngày mai có mưa.
• Thông tin có mưa được thể hiện ở:
  • Hình ảnh: đám mây có sấm sét và giọt nước đang rơi xuống.
  • Chữ: "NGÀY MAI CÓ MƯA".
  • Âm thanh: lời nói của phát thanh viên.

1. BA DẠNG THONG TIN THƯỜNG GẶP: CHỮ, ÂM THANH, HÌNH ẢNH

Câu 1: Quan sát và trả lời các câu hỏi trong mỗi tình huống dưới đây:

Giải nhanh: 

Thông tin cấm hút thuốc được thể hiện ở dạng:

• Hình ảnh: điếu thuốc có khói bốc lên và bị gạch chéo.
• Chữ: "CẤM HÚT THUỐC", "NO SMOKING".

Thông tin giờ vào học, giờ ra chơi, giờ tan trường được thông báo ở dạng:

• Âm thanh: tiếng trống trường.
• Hình ảnh: bác bảo vệ đánh trống.

Cảnh sát điều khiển giao thông qua những dạng thông tin:

• Âm thanh: tiếng còi báo hiệu.
• Hình ảnh: các động tác tay.

Câu 1:

a) Trên trang sách em đang học, thông tin được thể hiện ở những dạng nào?

b) Trong giờ học, thông tin được giáo viên truyền đạt đến học sinh ở những dạng nào?

Giải nhanh: 

a) Trên trang sách em đang học, thông tin được thể hiện ở những dạng: Chữ, hình ảnh

b) Trong giờ học, thông tin được giao viên truyền đạt đến học sinh ở những dạng: Chữ, hình ảnh, âm thanh

2. THU NHẬN VÀ XỬ LÍ THÔNG TIN CỦA CON NGƯỜI

Câu 1: 

a) Quan sát Hình 5 và cho biết:

• Các bạn học sinh tiếp nhận yêu cầu gì?
• Nhiệm vụ của các bạn học sinh là gì?
• Bộ phận nào của con người đã xử lí để đưa ra kết quả của phép tính?

b) Quan sát Hình 6 và cho biết: 

• Bạn xem ti vi thu nhận và xử lí thông tin gì?
• Kết quả là bạn ấy nghĩ sẽ làm gì?
• Bộ phận nào của con người đã xử lí thông tin ngày mai trời lạnh để ra quyết định sẽ mặc áo ấm?

c) Quan sát Hình 7 và cho biết:

• Thông tin người tham gia giao thông thu nhận và xử lí là gì?
• Kết quả là người tham gia giao thông đã làm gì?
• Bộ phận nào của con người đã xử lí thông tin để đưa ra quyết định dừng xe?

Giải nhanh: 

a) 

• Các bạn học sinh tiếp nhận yêu cầu: thực hiện phép tính.
• Nhiệm vụ: thực hiện phép tính 25 + 17.
• Bộ não của các bạn đã xử lí để đưa ra kết quả của phép tính.

b) 

• Bạn thu nhận và xử lí thông tin: thời tiết lạnh 15^oC.
• Bạn ấy nghĩ sẽ mặc áo ấm.
• Bộ não của bạn đã xử lí thông tin để ra quyết định sẽ mặc áo ấm.

c) 

• Thông tin người tham gia giao thông thu nhận và xử lí: đèn giao thông chuyển màu đỏ.
• Người tham gia giao thông dừng xe.
• Bộ não của họ đã xử lí thông tin để đưa ra quyết định dừng xe.

3. THU NHẬN VÀ XỬ LÍ THÔNG TIN CỦA MÁY MÓC

Câu 1: 

a) Quan sát Hình 8 và cho biết nhận được thông tin bấm nút điều khiển, ti vi đã thực hiện điều gì?

b) Quan sát Hình 9 và cho biết:

• Khi người dùng chọn nút Play thì máy tính sẽ làm gì?
• Thông tin nào đã được máy tính tiếp nhận và kết quả xử lí thông tin này là gì?

Giải nhanh: 

a) Ti vi đã mở.

b) Khi người dùng chọn nút Play thì máy tính sẽ phát nhạc.

• Thông tin tiếp nhận: nút play được chọn 
• Kết quả: máy tính phát nhạc.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Quan sát và chỉ ra trọng tài đã sử dụng chữ, âm thanh hay hình ảnh để thể hiện thông tin trong mỗi hình dưới đây. Thông tin đó là gì?

Giải nhanh: 

• Hình 10a: trọng tài sử dụng hình ảnh lá cờ biên có hai màu vàng đỏ.
  • Thông tin: bóng lăn ra ngoài phạm vi đường biên hoặc cầu thủ phạm lỗi ở gần khu vực đường biên.
• Hình 10b: trọng tài sử dụng còi để tạo ra âm thanh.
  • Thông tin: bắt đầu, kết thúc trận đấu hoặc phạt lỗi các cầu thủ 
• Hình 10c: trọng tài giơ bảng chữ số 4.
  • Thông tin: thay thế cầu thủ mang áo số 4 trên sân bằng cầu thủ khác.

Câu 2: Quan sát Hình 11 và cho biết: 

a) Thông tin bạn học sinh thu nhận là gì?

b) Kết quả xử lí thông tin là gì?

c) Bộ phận nào của con người đã thực hiện xử lí thông tin?

Giải nhanh: 

a) Thông tin thu nhận: câu hỏi "Em hãy kể tên ba dạng thông tin hay gặp.".

b) Kết quả xử lí thông tin: bạn học sinh đưa ra câu trả lời"Thưa thầy đó là... âm thanh.".

c) Bộ não đã thực hiện xử lí thông tin.

VẬN DỤNG

Câu 1: Nêu ví dụ cho thấy bộ não của con người là một bộ phận xử lí thông tin. Trong ví dụ của em thông tin thu nhận là gì? Kết quả là gì?

Giải nhanh: 

Ví dụ: nhìn thấy đèn đỏ, người điều khiển phương tiện giao thông dừng lại.

• Thông tin thu nhận: đèn giao thông chuyển màu đỏ.
• Kết quả: người điều khiển phương tiện giao thông dừng lại.

Câu 2: Nêu ví dụ cho thấy máy tiếp nhận thông tin để giải quyết hành động. Trong ví dụ của em thông tin máy tiếp nhận là gì? Kết quả là máy thực hiện hành động gì?

Giải nhanh: 

Ví dụ: điện thoại cảm ứng nhận thông tin từ nút nguồn bên phải thân máy để khởi động.