BÀI 17: QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ THÂN THỂ VÀ QUYỀN ĐƯỢC PHÁP LUẬT BẢO HỘ VỀ TÍNH MẠNG, SỨC KHỎE, DANH DỰ, NHÂN PHẨM CỦA CÔNG DÂN

MỞ ĐẦU 

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ lại một hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể hoặc quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân mà em biết. Em có suy nghĩ như thế nào về hành vi đó ? 

"Quyền bất khả xâm phạm về thân thể và quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm là những quyền con người quan trọng được ghi nhận trong Hiến pháp và luật. Các quyền này không thể tách rời đối với mỗi cá nhân.

Giải nhanh:

- Suy nghĩ về hành vi: hành vi vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân vừa gây hậu quả cho người bị vi phạm, vừa gây ra hậu quả cho xã hội và người có hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm pháp lí đối với hành vi của mình.

KHÁM PHÁ

1. Quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân

a. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Hiến pháp năm 2013...Tuy nhiên, công an xã đã từ chối thực hiện việc bắt giữ theo yêu cầu của ông X vì không đủ căn cứ theo quy định của pháp luật."

(1) Trong trường hợp 3 và 4, các chủ thể đã thực hiện đúng hay vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân ? Vì sao ? 

(2) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân. Theo em, các quy định đó của pháp luật có ý nghĩa gì ?

Giải nhanh:

 (1)

- Trường hợp 3, chú Y và anh K đã vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của anh B khi bắt anh đưa về nhà để ép trả nợ. Những người dân xung quanh đã thực hiện đúng quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân khi can thiệp, ngăn chặn hành vi của chú Y và anh K, đồng thời khuyên anh B báo công an để được hỗ trợ. 

- Trường hợp 4, việc ông X yêu cầu cơ quan công an bắt giữ anh T là vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân và cơ quan công an đã thực hiện đúng quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân khi từ chối thực hiện theo yêu cầu đó. 

(2)- Pháp luật Việt Nam quy định: 

• Mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, không một ai được phép tự tiện bắt, giam, giữ người hay sử dụng bất kì một hình thức đối xử nào khác xâm phạm đến thân thể của người khác.
• Việc thử nghiệm y học, dược học, khoa học hay bất kì hình thức thử nghiệm nào khác trên cơ thể người phải có sự đồng ý của người được thử nghiệm.
• Việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người; hiến, lấy xác; khám nghiệm tử thi phải thực hiện theo các quy định của pháp luật. 

b. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)...đảm bảo quyền tự do cho các nạn nhân và hạn chế tổn thất về tinh thần, sức khỏe, tiền bạn cho họ."

(1) Trường hợp 2 đã đề cập những hậu quả gì đối với hành vi vi phạm quyền quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân?

(2) Theo em, hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân có thể gây ra những hậu quả gì đối với bản thân người bị vi phạm, người vi phạm, gia đình và xã hội ?

(3) Từ hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân, em cần làm gì để bảo vệ quyền này của mình ?

Giải nhanh:

 (1) Trường hợp 2 để cập đến những hậu quả tiêu cực về trật tự, an toàn xã hội; tổn thất về tinh thần, sức khoẻ, tiền bạc của công dẫn do hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân gây ra.

(2) Hậu quả vô cùng nghiêm trọng:

- Đối với người bị vi phạm: tổn hại về sức khoẻ, tính mạng, tinh thần, uy tín, ...

- Đối với người vi phạm: bị xử phạt theo quy định của pháp luật, tổn thất kinh tế,... - Đối với gia đình: gây tâm lí tiêu cực; ảnh hưởng xấu đến danh dự, thể diện gia đình

- Đối với xã hội: gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội

(3) Học sinh cần:

- Tích cực học tập, tìm hiểu các quy định của pháp luật để nâng cao hiểu biết cho bản thân về quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân; 

- Có ý thức bảo vệ bản thân, tôn trọng thần thể người khác; 

2. Quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân

a. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Bộ luật Dân sự năm 2015...bắt giữ để đảm bảo an toàn cho mọi người, ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc xảy ra. 

(1) Trong trường hợp 3 và 4, các chủ thể đã thực hiện đúng hay vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân ? vì sao ? 

(2) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân. Theo em, các quy định đó có ý nghĩa như thế nào ? 

Giải nhanh:

 (1)- Trường hợp 3, M đã vi phạm, còn A đã thực hiện đúng quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân. Lí do: Hành vi đăng tải thông tin sai sự thật, vu khống A lên mạng xã hội của M là trái quy định của pháp luật và sẽ khiến người khác hiểu nhầm, gây nên những ảnh hưởng tiêu cực đối với A. 

- Trường hợp 4, các chiến sĩ công an quận K đã thực hiện đúng quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân. 

 (2) 

- Pháp luật quy định: Mọi công dân Việt Nam đều được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm. Hành vi tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kì hình thức đối xử nào khác,... xâm phạm thân thể, sức khoẻ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác, tự tiện bắt, giam, giữ người trái pháp luật là vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân và sẽ bị xử lí nghiêm minh theo pháp luật.

- Các quy định của pháp luật về quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân đã xác định địa vị pháp lí của công dân trong mối quan hệ với Nhà nước và xã hội, thể hiện trách nhiệm bảo hộ của Nhà nước với mỗi công dân. 

b. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)...phổ biến để giúp mọi người hiểu hơn về bạo lực học đường và có ý thức phòng tránh, không vi phạm pháp luật. 

(1) Em hãy cho biết, các thông tin, trường hợp trên đề cập đến những hậu quả gì của hành vi vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân. 

(2) Ngoài những hậu quả đã đề cập đến trong trường hợp trên, hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân còn có thể gây ra những hậu quả nào khác ? Giải thích và nêu ví dụ minh họa. 

(3) Em hãy chia sẻ về một trường hợp vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân mà em biết. Qua trường hợp đó em đã rút ra bài học gì cho bản thân ?

Giải nhanh:

 (1) Thông tin 1 đề cập đến hậu quả pháp lí của các hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân và hậu quả gây xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

- Trường hợp 2 đề cập đến hậu quả tổn thất về sức khoẻ, tính mạng, tài sản của công dân do hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân gây ra.

- Trường hợp 3 đề cập đến hậu quả gây nên những tổn thương về sức khoẻ, tổn thương về tâm lí, ảnh hưởng xấu đến tính mạng, tương lai do hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân gây ra.

(2) Hậu quả tiêu cực khác như: 

•  Ảnh hưởng đến kinh tế, học tập, công việc, uy tín của công dân; 
• Gây tổn hại đến uy tín của cơ quan nhà nước; 
•  Ảnh hưởng xấu đến tính tôn nghiêm của pháp luật....

(3) Trường hợp vi phạm: do mâu thuẫn với chị H, chị D đã viết bài đăng lên mạng xã hội bịa đặt, vu khống chị H có quan hệ bất chính với anh S nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của chị H. Sau đó, bài viết được nhiều người bình luận, chia sẻ, làm ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của chị H. Hành vi của chị D đã bị tòa tuyên phạt 40 triệu đồng và buộc phải xin lỗi, công khai cải chính thông tin trên mạng xã hội.