1. Em hãy nêu các đặc điểm của VB thông tin và trình bày tác dụng của những đặc điểm đó.

Trả lời:

- Văn bản thông tin là văn bản có mục đích chuyền tải thông tin một cách tin cậy, xác thực.

- Các đặc điểm của VB thông tin:

• Văn bản có sự trình bày và lặp lại của đề tài, chủ đề; miêu tả những thuộc tính và những sự kiện đặc thù.
• Sử dụng cấu trúc so sánh/ tương phản và phân loại.
• Sử dụng từ ngữ kỹ thuật; minh họa bằng thực tế hoặc hình ảnh; các chương mục; giúp đỡ, hỗ trợ, định hướng cho người đọc bằng mục lục, số trang, đề mục và những phương tiện hình ảnh đa dạng như biểu đồ, bảng biểu và sơ đồ.

2. VB thuyết minh có những đặc điểm gì?

Trả lời:

VB thuyết minh có những đặc điểm:

- Văn bản thuyết minh đỏi hòi tính khách quan, chính xác, mang lại lợi ích cho con người phục vụ công việc và cuộc sống tốt nhất.

- Trình bày văn bản rõ ràng, mạch lạc, đủ nội dung đúng ý, kết cấu phân chia rõ

- Người viết am hiểu về nội dung mình đang viết tới để trình bày đúng, đủ ý, truyền đạt cho những người đọc hiểu.

- Một số biện pháp nổi bật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại, diễn ra, tự luận, ẩn thụ,… góp phần làm nổi bật đặc điểm, tính chất, nhấn mạnh vấn đề ý chính trong nội dung bài viết và gây hứng thú cho những người đọc.

3. Đọc VB sau và trả lời các câu hỏi:

CHIẾN DỊCH GIỜ TRÁI ĐẤT 2019— HÀNH ĐỘNG NHỎ, Ý NGHĨA LỚN

   Tối 30 tháng 3 năm 2019, cùng với nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ với khoảng 7 000 thành phố trên toàn thế giới, đồng loạt 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam đã hưởng ứng Chiến dịch Giờ Trái Đất bằng hành động biểu trưng tắt đèn và giảm thiểu sử dụng các thiết bị điện trong 1 giờ. Đây là sáng kiếncủa tổ chức Quốc tế vê bảo tồn thiên nhiên (WWF) từ năm 2007.

   Tại Việt Nam, Chiến dịch Giờ Trái Đất là sự kiện thường niên do Bộ Công thương chỉ đạo tổ chức với sự phối hợp của thành phó Hà Nội, sự hỗ trợ và đồng hành của một số tập đoàn, công ti. Khác với những năm trước, Chiến dịch Giờ Trái Đất năm 2019 tập trung vào biện pháp và nội dung tuyên truyềnthiết thực, sáng tạo với chủ đề “Tiết kiệm năng lượng, bảo vệ Trái Đất”. Chiến dịch này diễn ra trong suốt một tháng, với nhiều hoạt động ý nghĩa, nỗi bật là lễ Khởi động, các toạ đàm! về môi trường và lễ Tắt đền.

   Ngày 10 tháng 3, Chiến địch Giờ Trái Đất 2019 chính thức được lan toả từ sự kiện Khởi động tại Tượng đài Cảm tử, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Sự kiện đã thu hút đông đảo sinh viên của nhiêu trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhiều tình nguyện viên và người dân Thủ đô tham gia. 

   Phát biểu tại buôi lễ, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nhấn mạnh:  Biến đổi khí hậu đã và đang diễn ra trên quy mô toàn cầu với những tác động to lớn đến môi trường sông của người dân và ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế, xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới. Tiết kiệm năng lượng, trong đó có tiết kiệm điện, là giải pháp thiết thực, hiệu quả, thê hiện nỗ lực của Việt Nam trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

  Nỗi bật trong lễ Khởi động là hoạt động diễu hành. Hàng trăm người đã diễu hành và hô vang khẩu hiệu bảo vệ môi trường. Không chỉ người lớn, mà những em nhỏ cũng hào hứng tham gia hoạt động. Đây là một địp để giáo dục các em về lối sóng xanh. Trong khoảng thời gian giữa lễ Khởi động và lễ Tắt đèn là các toạ đàm về các giải pháp tiết kiệm năng lượng, như toạ đàm về “Giải pháp năng lượng xanh cho tương lai”, toạ đàm về ““Tiết kiệm năng lượng, bảo vệ tầng ozone” tại một số cơ sở sản xuát, đài phát thanh, đài truyền hinh,... Tham dự các toạ đàm này có các đại sứ Giờ Trái Đât, là những nghệ sĩ, doanh nhân, nhà khoahọc uy tín. Họ đã chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân trong việc bảo vệ môi trường, từ đó lan toả thông điệp tích cực, góp phân nâng cao ý thức của cộng đồng.

   Lễ Tắt đèn hưởng ứng Chiến dịch được diễn ra tại Quảng trường Cách mạng tháng Tám, vào tôi ngày 30 tháng 3. Đây là là sự kiện chính của Chiến dịch Giờ Trái Đất 2019. Nghi thức tắt đèn điễn ra từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút. Trong một giờ đông hò, tại sân khâu chính nơi diễn ra sự kiện, các địa điểm công cộng tại thành phô Hà Nội, cũng như tại các hộ gia đình, những thiết bị điện không cân thiết đã được tắt. Khán giả tham gia sự kiện cùng nhau thưởng thức các tiết mục văn nghệ được trình điễn trong bóng tôi, một cách cảm nhận văn nghệ đặc biệt, khó quên. Mọi người đều hiểu rõ, một hành động nhỏ, khi được cộng đông chung tay thực hiện, đã tạo ra những thay đổi rât lớn để bảo vệ Trái Đất, bảo vệ Mẹ Thiên Nhiên và cũng là bảo vệ chính chúng ta.

   Mẹ Thiên Nhiên đã hào phóng ban tặng cho chúng ta sự sông, thức ăn, nơi trú ngụ đề loài người sinh tôn và phát triển. Tuy vậy, nguôn tài nguyên Mẹ Thiên Nhiên ban tặng không phải là vô tận và các hoạt động sử dựng năng lượng của con người đang ngày càng làm vơi cạn nguồn tài nguyên ấy cũng như đang dân huý hoại môi trường sống quanh ta. Hoạt động Giờ Trái Đât không chỉ có ý nghĩa thiết thực, giúp tiết kiệm điện mà còn góp phân tiệt kiệm tài nguyên thiền nhiên, qua đó, nâng cao nhận thức của chúng ta về lôi sông thân thiện với môi trường.

Giờ Trái Đất — tắt đèn, bật tương lai!

(Theo Quyên Lưu, Hồng Hạnh, Hà Thanh Giang, đăng trên các website của Bộ Công thương Việt Nam, Báo Nhân dân điện tử)

a. VB Chiến dịch Giờ Trái Đất 2019 — hành động nhỏ, ý nghĩa lớn được viết nhằm mục đích gì?

b. Các sự kiện trong VB này được trình bày theo trình tự thời gian hay trình tự nhân quả?

c. Trong đoạn văn sau, câu nào là câu miêu tả, câu nào thể hiện cảm xúc của người viết:

    Hoạt động Giờ Trải Đất không chỉ có ý nghĩa thiết thực, giúp tiết kiệm điện mà còn góp phần tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, qua đó, nâng cao nhận thức của chúng ta về lôi sông thân thiện với môi trường.

   Giờ Trái Đất— tắt đền, bật tương lai!

Trả lời:

a. VB Chiến dịch Giờ Trái Đất 2019— hành động nhỏ, ý nghĩa lớn được viết ra nhằm mục đích: thuật lại sự kiện lễ phát động chiến địch Giờ Trái Đất và tuyên truyền về việc tiết kiệm năng lượng đề bảo vệ Trái Đất bằng hành động có ý nghĩa lớn là tắt đèn.

b. Các sự kiện trong VB này được trình bày theo trình tự thời gian.

c. Trong đoạn văn:

- Câu miêu tả: “Hoạt động Giờ Trải Đất không chỉ có ý nghĩa thiết thực, giúp tiết kiệm điện mà còn góp phần tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, qua đó, nâng cao nhận thức của chúng ta về lôi sông thân thiện với môi trường.”

- Câu thể hiện cảm xúc của người viết: “Giờ Trái Đất— tắt đền, bật tương lai!”

4. Đọc VB sau và điền thông tin vào bảng bên đưới:

NỖI ĐAU AMAZON

   Những ngày cuối tháng 8 năm 2019, thê giới biết đến một hiện thực cay nghiệt là rừng Amazon — “Kho báu” tự nhiên lớn nhất của Trái Đất— bị huỷ hoại trong biển lửa lung tàn.

   Amazon đang khóc!

   Cách đây gần 400 triệu năm, những cánh rừng nguyên sinh đầu tiên trên Trái Đất xuât hiện, mang đến cho bâu khí quyền những nguồn dưỡng khí đầy sức sông. Đăng cay thay, con người mới chỉ xuất hiện cách đây chưa đây 300.000 năm, nhưng những gì mà chúng ta đổi xử với Mẹ Thiên Nhiên thật tồi tệ. Chỉ riêng Amazon, trong 50 năm qua, 17% diện tích của khu rừngnày đã vĩnh viễn biến mát. Và cũng chỉ riêng trong hơn nửa đầu năm 2019, Amazon đã phải chịu hơn 40.000 trận cháy. Cử mỗi một phút qua đi, một phần sự sông của cánh rừng nguyên sinh ây (rộng 1,5 lần sân bóng đá) lại bị lửa nóng thiêu đốt. Có chuyện gì đang xảy ra với Trái Đất trong một thế giới văn minh công nghệ tiến bộ vượt bậc ấy?

   “Trái Đất không thuộc về con người, con người mới thuộc về Trái Đất. Vạn vật kết nối tất vêu với nhau trong cùng một khối ta dòng máu nóng cháy trong luyết quản mang đến cho ta nhịp thở. Con người không kiến tạo nên chiếc tổ sống này, con người chỉ là sợi tơ trong đó mà thôi. Một chúng ta ta gây tác động xấu lên chiếc tô ấy, chúng ta sẽ phải nhận lại trái đắng...” Những lời cảnh tỉnh từ thủ lĩnh bộ tộc da đỏ Noah Seattle (1786 — 1866) cách đây hơn 160 năm vẫn văng vắng đâu đây. Bài học “Con người không thê tách rời thiên nhiên” dường như luôn đúng ở mọi thời đại, mọi giai đoạn lịch sử. Một khi đi ngược lại quy luật ây, trái đăng sẽ có cơ hội nảy lộc đâm chồi. Đi ngược quy luật ấy phải chăng chính là sự kết thúc của hành trình “sóng”, nhưng lại là khởi nguôn của chuỗi ngày tháng “sinh tồn” khốn khổ?

   Có phải là thảm họa toàn cầu?

    Rừng Amazon là rừng mưa nhiệt đớ ilớn nhất hành tinh. Cánh rừng này hoạt động như một “bể chứa” khí cacbonic khổng lồ cho Trái Đất. Hiện nó đang lưu trữ lượng khí thải cacbonic ước tính bằng lượng khí thải cacbonic do con người thải ra trong 100 năm. Do đó, rừng Amazon đóng vai trò cực kìquan trọng trong qua trình làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu.

   Các nhà khoa học cảnh báo, nếu cây rừng ở Amazon biến mắt khoảng 25 đến 40% thì Amazon sẽ vượt ngưỡng giới hạn (vượt qua “điểm bùng phát”) và bắt đầu lâm vào quá trình tự huý hoại mình và dẫn đến sự tự tàn phá rừng chỉ trong vài thập kỉ. Nếu cháy rừng là thâm hoạ nguy hiểm thì việc Amazon tự huỷ hoại chính mình, từ cánh rừng bạt ngàn xanh mướt chỉ còn lại bình nguyên khô căn sỏi đá, thì đó mới chính là thảm hoạ nguy hiểm thực sự cho con người!

(Theo Trang Ly, Đừng giết Amazon: Từ lá thư của thủ lĩnh da đỏ đến nguy cơ Amazon tự tử đều rất xúc động, đăng trên trang web Soha, https://soha.vn/chay-rung-amazon-2019. html, ngày 05/09/2019).

Trả lời:

5. Em hãy đọc đoạn VB dưới đây và trả lời các câu hỏi:

   Rừng mưa nhiệt đới mazon đang bị tàn phá nghiêm trọng. Số liệu thống kê của Viện Nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil cho thấy khoảng 12 287 km) điện tích rừng nhiệt đới Amazon đã bị chặt phá trong vòng l2 thang (tính từ tháng 8-2018 đến tháng 7-2019). Đây là mức cao nhất tong hơn 10 năm qua. (Theo TTXXYVN). 

a. Trong đoạn văn trên, tác giả sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nào để thông tin về sự việc rừng mưa nhiệt đới Amazon đang bị tàn phá?

b. Việc sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung đoạn văn?

Trả lời:

a. Trong đoạn văn trên, các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được tác giả sử dụng để thông tin về sự việc rừng mưa nhiệt đới Amazon đang bị tàn phá là các số liệu và hình ảnh.

b. Tác dụng: giúp bổ sung thông tin, làm rõ thông tin, giúp người đọc nhận biết, hình dung rõ ràng nội dung VB.