Slide bài giảng Lịch sử và Địa lí 4 kết nối bài 26 Một số nét văn hóa và truyền thống yêu nước, cách mạng của đồng bào Nam Bộ

Tóm lược nội dung

BÀI 26. MỘT SỐ NÉT VĂN HOÁ VÀ TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC, CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG BÀO NAM BỘ 

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về cuộc sống của người dân Nam Bộ. Vì sao vùng đất này được mệnh danh là “Thành đồng Tổ quốc”?

Trả lời rút gọn:

Cuộc sống người dân Nam Bộ gắn liền với các hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Vùng đất này được mệnh danh là" Thành đồng tổ quốc" do: “Thành đồng Tổ quốc” là danh hiệu bất tử mà Bác Hồ đã trao cho quân và dân Nam bộ, để tôn vinh sứ mệnh thiêng liêng. 

KHÁM PHÁ

1. MỘT SỐ NÉT VĂN HÓA TIÊU BIỂU CỦA ĐỒNG BÀO NAM BỘ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 1 đến 4, em hãy:

Trả lời rút gọn:

- Nhà ở có nhiều loại khác nhau như ở vùng sông nước phổ biến kiểu nhà nổi, nhà sàn, các mệt vườn chủ yếu nhà lợp bằng lá. Chợ nổi là một phần văn hóa của người dân Nam Bộ và các loại hình vận tải bằng đường sông diễn ra tấp nập. 

- Sự chung sống hài hòa với thiên nhiên thể hiện ở chỗ người dân tận dụng địa hình sông ngòi để xây dựng nhà nổi, đi lại bằng tàu, ghe.

2. TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC VÀ CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG BÀO NAM BỘ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 5,6, em hãy kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử tiêu biểu cho truyền thống yêu nước và cách mạng của nhân dân Nam Bộ

Trả lời rút gọn:

Khi Pháp nổ súng xâm lược Nam Kỳ, Nguyễn Trung Trực tham gia vào lực lượng nghĩa quân của Trương Định (sinh năm 1820, người tỉnh Quảng Ngãi, thủ lĩnh kháng Pháp từ năm 1859 đến năm 1864, tuẫn tiết vào năm 44 tuổi tại Gò Công khi bị quân Pháp bất ngờ bao vây đánh úp với sự chỉ điểm của kẻ phản bội Huỳnh Công Tấn). Tháng 6/1867, Pháp đánh chiếm Hà Tiên, Nguyễn Trung Trực bám thủ ở Hòn Chông (nay thuộc huyện Kiên Lương, Kiên Giang) và rồi chuyển quân về hoạt động tại vùng Tà Niên. 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hãy hoàn thiện bảng mô tả (theo gọi ý dưới dây) về một số nét văn hóa tiêu biểu của đồng bào Nam Bộ.  

Trả lời rút gọn:

Câu 2: Em hãy viết một đoạn văn ngắn( khoảng 4-5 câu) bày tỏ cảm nghĩ về truyền thống yêu nước, cách mạng của đồng bào Nam Bộ.

Trả lời rút gọn:

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta đã được chứng minh trong lịch sử. Ở bất cứ thời đại nào, khi tổ quốc bị xâm lăng, đều có những con người đứng lên lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành lại độc lập, chủ quyền cho đất nước.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Liên hệ và cho biết điểm giống hoặc khác nhau trong đời sống văn hóa của người dân

Trả lời rút gọn:

- Làng Việt Bắc Bộ thường bố trí theo ba hình thái: lối co cụm, từng khối, hoặc dọc theo ven sông hay ở men theo hai bờ sông trong đó tổ chức theo lối co cụm là phổ biến.Chính cách tổ chức làng như vậy đã tạo nên những ốc đảo, khu vực không gian cư trú riêng của mỗi làng. 

- Đối với làng Việt Nam Bộ có các hình thái cư trú ven sông rạch, hình thái cư trú dọc kênh đào, hình thái cư trú tập trung nhưng lại cư trú trên diện rộng. Nói một cách khác, làng Nam Bộ được phân bố theo dạng kéo dài, “dọc tia tỏa tuyến”, lấy kênh mương hay đường giao thông làm trục. Làng Nam Bộ kéo dài nên không có lũy tre bao quanh, không thành một quần thể khu biệt với các làng khác như làng Việt ở đồng bằng Bắc Bộ. Và do cư trú trong không gian mở với ưu đãi của thiên nhiên nên làng Việt Nam Bộ dễ biến đổi dân số hơn đồng thời người dân không có thói quen tích trữ, phòng cơ mà luôn gắn bó với thị trường, tạo nên nền kinh tế hàng hóa. Người Nam Bộ yêu thích buôn bán, họ mở rộng giao lưu với tất cả các vùng, trở thành đầu mối giao dịch với các nơi trên thế giới.