Slide bài giảng công dân 8 chân trời bài 10: Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân

Tóm lược nội dung

BÀI 10: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ LAO ĐỘNG CỦA CÔNG DÂN

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy đọc và rút ra ý nghĩa của câu ca dao về lao động

"Muốn no thì phải chăm làm,

Một hạt thóc vàng, chín giọt mồ hôi"

Bài giải rút gọn: 

Ý nghĩa: Muốn no bụng, trước hết phải chăm chỉ làm việc đã. Ở đời, có ai ngồi không mà tự có.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Em hãy quan sát các hình ảnh sau và trả lời câu hỏi

- Em có suy nghĩ gì về lao động của người nông dân, công nhân, bác sĩ, nhạc sĩ trong các hình ảnh trên

- Theo em, lao động có vai trò như thế nào đối với đời sống con người?

Bài giải rút gọn: 

- Suy nghĩ: Trong xã hội nhiều nghề cao quý và đem lại lợi ích cho cuộc sống của bản thân, gia đình và xã hội

- Vai trò lao động: hoạt động chủ yếu, quan trọng nhất của con người, là nhân tố quyết định sự tồn tại, phát triển của xã hội

Câu 2: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

- Em hãy nêu những quyền và nghĩa vụ khác về lao động của công dân

- Em hãy cho biết, anh M có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật không.

- Em hãy cho biết chú T quyết định từ chối Q làm việc có phù hợp theo quy định của pháp luật không.

Bài giải rút gọn: 

a. Quyền lao động: tự do sử dụng sức lao động để học nghề, tìm việc làm, lựa chọn nghề nghiệp có ích cho xã hội, đem lại thu nhập.

Nghĩa vụ lao động:

+ Tự nuôi sống bản thân, gia đình.

+ Tạo ra của cải, vật chất, tinh thần duy trì, phát triển đất nước.

b. Anh M có quyền chấm dứt hợp đồng đơn phương nếu nhà tuyển dụng không trả đủ lương hoặc trả chậm đúng thời hạn.

c) Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;

- Chú T quyết định từ chối Q làm việc không phù hợp theo quy định của pháp luật 

Câu 3: Em hãy đọc thông tin, trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

- Em hãy nêu những quyền và nghĩa vụ cơ bản khác của người lao động khi kí kết hợp đồng lao động.

- Em hãy cho biết chị B có quyền được giao kết nhiều hợp đồng lao động người sử dụng lao động không.

Bài giải rút gọn: 

Bộ luật Lao động quy định các quyền của người lao động, bao gồm quyền tự do lựa chọn việc làm, bảo vệ an toàn lao động, nghỉ hằng năm và được hưởng phúc lợi tập thể. Người lao động có quyền thành lập tổ chức đại diện và yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích của mình. Họ có quyền từ chối công việc có nguy cơ đe dọa tính mạng hoặc sức khỏe và đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.

- Chị B có quyền được giao kết với nhiều hợp đồng lao động với người sử dụng.

Câu 4: Em hãy độc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

- Em hãy cho biết hành vi của ông A có vi phạm pháp luật lao động về việc sử dụng lao động chưa thành niên không? Vì sao?

- Em sẽ tư vấn cho Trần Văn T như thế nào để có thể tham gia lao động đúng luật?

Bài giải rút gọn: 

Ông A đã vi phạm pháp luật lao động bằng cách sử dụng lao động chưa thành niên với thời gian làm việc vượt quá giờ quy định và công việc nặng hơn so với công việc.

Em đề xuất Trần Văn T nên bàn bạc với ông chủ về việc ký kết hợp đồng và công việc. Nếu không đạt được thỏa thuận, Trần Văn T có thể dừng làm việc vì công việc có thể không phù hợp với quy định về độ tuổi lao động và sức khỏe.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến dưới đây? Vì sao?

a. Lao động có vai trò quyết định sự tồn tại và phát triển cá nhân.

b. Người lao động bị hạn chế chọn việc làm và nơi làm việc.

c. Người sử dụng lao động phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động.

d. Người lao động chưa thành niên được làm các công việc khác nhau và nơi làm việc khác nhau.

e. Học sinh nên tích cực tham gia lao động ở gia đình, lớp và cộng đồng

Bài giải rút gọn: 

- Em đồng ý với các ý kiến:  c, d, e

- Em không đồng ý với các ý kiến: a, b

Câu 2: Em hãy độc nội dung sau để xây dựng và thực hiện bài thuyết trình trước lớp về vị trí, tầm quan trọng của lao động trong cuộc sống

Bài giải rút gọn: 

Lao động đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người, tạo ra của cải, tinh thần và giá trị cho xã hội thông qua nghề nghiệp. Lao động đánh giá và khẳng định giá trị của con người, đóng góp cho sự phát triển của cuộc sống và xã hội. Lao động cũng giúp con người làm chủ bản thân, thực hiện trách nhiệm và bổn phận với gia đình và xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người có thái độ lười biếng lao động, không sáng tạo, không phát huy năng lực, dựa dẫm vào người khác và không có ý chí vươn lên.

Câu 3: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

- Theo em, chủ doanh nghiệp trong trường hợp này có đang thực hiện quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp sử dụng lao động không?

- Theo quy định của Bộ luật lao động năm 2019, chị H có quyền từ chối làm việc không? Vì sao?

Bài giải rút gọn: 

- Theo em, chủ doanh nghiệp trong trường hợp này không đang thực hiện quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp sử dụng lao động vì khi chị H làm việc không như trong hợp đồng công việc hay điều kiện làm việc

- Theo quy định của Bộ luật lao động năm 2019, chị H có quyền từ chối làm việc vì đã không cam kết như hợp đồng 

Câu 4: Theo em, trong trường hợp dưới đây, đâu là nghĩa vụ của người lao động? Vì sao?

a. Anh A thực hiện hợp đồng lao động và thỏa ước lao động với công ti M.

..................

Bài giải rút gọn: 

Các trường hợp là nghĩa vụ của người lao động là a, b, c, e.

Câu 5: Em hãy cho biết hành vi nào vi phạm pháp luật lao động trong các trường hợp sau. Vì sao?

a. Thuê trẻ em 14 tuổi làm thợ may công nghiệp

b. Không sử dụng, trang bị bảo hộ lao động khi làm việc

c. Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng với người lao động.

e. Không trả đủ tiền công theo thỏa thuận

g. Tự ý đuổi việc người lao động khi chưa hết hợp đồng

Bài giải rút gọn: 

Hành vi vi phạm pháp luật lao động: b, c, d, e, g

Vì trong luật pháp lao động quy định về luật sử dụng người lao động và người lao động tùy vào mức độ tuổi. Trong quá trình sử dụng lao động cần được trang bị đồ bảo hộ và kĩ thuật theo đúng yêu cầu

Câu 6: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi

- Nếu là học sinh Trường Trung học cơ sở M, em sẽ chủ động tham gia hoạt động này như thế nào? Vì sao?

- Vì sao học sinh Trường Trung học cơ sở M lại tích cực, tham gia hoạt động lao động cộng đồng của nhà trường?

Bài giải rút gọn: 

Học sinh trường M chủ động tham gia hoạt động tìm hiểu về anh hùng đã hy sinh cho đất nước và dọn dẹp nghĩa trang để nhớ về cội nguồn. Học sinh trường Trung học cơ sở M tham gia hoạt động lao động cộng đồng của nhà trường để tìm hiểu và trải nghiệm thêm về cội nguồn cùng với bài học giáo dục thú vị.

...................................................…