Soạn giáo án điện tử vật lí 11 KNTT Bài 11: Sóng điện từ

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Hình ảnh sử dụng điện thoại

Hình ảnh sử dụng máy tính

Vậy tại sao thông tin lại có thể lan truyền được trong không gian?

BÀI 11: SÓNG ĐIỆN TỪ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Sóng điện từ
2. Thang song điện từ
3. SÓNG ĐIỆN TỪ

Dựa vào các thí nghiệm nghiên cứu về mối liên hệ giữa dòng điện và từ trường, nhà bác học Faraday đã xây dựng lí thuyết điện từ. Maxwell đã mở rộng lí thuyết này và dựa vào đó tiên đoán điện từ trường biến thiên sẽ lan truyền khắp không gian dưới dạng sóng.

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Sóng điện từ là gì?

Thang sóng điện từ là gì?

KẾT LUẬN

• Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian.
• Tốc độ của tất cả các sóng điện từ truyền trong chân không có giá trị bằng 3.10⁸ m/s, đúng bằng tốc độ ánh sáng trong chân không.
• Sóng điện từ bao gồm một dải rộng tần số (hoặc bước sóng), gọi là thang sóng điện từ.

LƯU Ý: sử dụng sóng điện từ

Ti vi

Điện thoại di động

Lò vi sóng

CH: Một vệ tinh thông tin (vệ tinh địa tĩnh) chuyển động trên quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo của Trái Đất, quay cùng hướng và cùng chu kì tự quay của Trái Đất ở độ cao 36 600 km so với đài phát trên mặt đất. Đài phát nằm trên đường thẳng nối vệ tinh và tâm Trái Đất. Coi Trái Đất là một hình cầu có bán kính R = 6 400 km. Vệ tinh nhận sóng truyền hình từ đài phát rồi phát lại tức thời tín hiệu đó về Trái Đất. Biết sóng có bước sóng   λ = 0,5 m; tốc độ truyền sóng c = 3.108 m/s. Tính khoảng thời gian lớn nhất mà sóng truyền hình đi từ đài phát đến một điểm trên mặt Trái Đất, vẽ hình minh hoạ.

TL: Thông tin được đài phát phát đi, vệ tinh thu nhận tín hiệu đó và phát trở lại trái đất. Các điểm trên mặt đất sẽ nhận được thông tin đó thông qua đầu thu tín hiệu.

Khoảng thời gian lớn nhất mà sóng truyền hình đi từ đài phát đến một điểm trên mặt Trái Đất tương ứng với thời gian sóng truyền từ điểm D đến A sau đó từ A về B.

Độ dài đoạn AB là:

km

Thời gian cần tìm:

2. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ

Hình ảnh thang sóng điện từ

Nghiên cứu SGK, tìm hiểu về thang sóng điện từ và điền thông tin vào Bảng

1. Ánh sáng nhìn thấy

• Dải bước sóng của ánh sáng nhìn thấy là một phần của thang sóng điện từ.
• Quang phổ của ánh sáng nhìn thấy là một dải màu biến thiên liên tục từ tím đến đỏ.
• Bước sóng của ánh sáng nhìn thấy nằm trong khoảng từ 0,38 μm đến 0,76 μm.
• Nguồn phát ra ánh sáng nhìn thấy như: Mặt Trời, một số loại đèn, tia chớp,…

2. Tia hồng ngoại (IR)

• Tia hồng ngoại là sóng điện từ không nhìn thấy có bước sóng nằm trong khoảng từ 0,76 μm đến 1 mm.
• Nguồn phát tia hồng ngoại: Vật có nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh thì phát được tia hồng ngoại ra môi trường. Nguồn thông dụng là bóng đèn dây tóc, bếp gas, bếp than, điốt hồng ngoại...

3. Tia tử ngoại (UV)

• Tia tử ngoại là sóng điện tử không nhìn thấy có bước sóng ngắn hơn bước sóng nằm trong khoảng từ 10 nm đến 400 nm.
• Nguồn phát tia tử ngoại: Vật có nhiệt độ trên 2000⁰C thì phát được tia tử ngoại, nhiệt độ của vật càng cao thì bước sóng tử ngoài càng nhỏ. Hồ quang điện, đèn hơi thủy ngân là nguồn phát tia tin ngoại mạnh.