Bài giảng điện tử chuyên đề Hóa học 12 cánh diều

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM  
QUAY TRỞ LẠI VỚI MÔN HỌC! 

KHỞI ĐỘNG 

Để tái chế kim loại, trước tiên cần tách chúng ra khỏi hỗn hợp phế liệu. 

Theo em, quá trình tái chế kim loại được thực hiện như thế nào? 

Hình 3.1. Minh họa công đoạn thu gom và phân loại phế liệu sắt, thép 

CHUYÊN ĐỀ 12.2: 

TRẢI NGHIỆM, THỰC HÀNH HÓA HỌC VÔ CƠ 

BÀI 3: TÌM HIỂU VỀ TÁI CHẾ KIM LOẠI 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

I 

Ý nghĩa của tái chế kim loại 

II 

Quy trình tái chế kim loại 

III 

Tác động tới môi trường từ việc tái chế kim loại thủ công 

Ý NGHĨA CỦA TÁI CHẾ KIM LOẠI 

1. Việc tái chế sắt, thép giúp tiết kiệm được những tài nguyên nào?

Giúp tiết kiệm được nguồn tài nguyên sắt trong tự nhiên. 

Tìm hiểu nội dung kiến thức mục I SGK trang 18 - 19 và trình bày ý nghĩa của tái chế kim loại. 

Ý nghĩa của tái chế kim loại: 

Lợi ích  

Tiết kiệm được nguồn tài nguyên thiên nhiên như quặng, đất, nước; hóa chất để xử lí quặng và tách kim loại ra khỏi quặng. 

Tiết kiệm được nhiều năng lượng so với quá trình tách kim loại từ quặng. 

Tiết kiệm chi phí sản xuất kim loại, tạo việc làm cho người lao động. 

Giảm thiểu diện tích bãi chứa phế liệu kim loại và hạn chế ô nhiễm kim loại đối với nguồn nước ngầm. 

Giảm thiểu diện tích bãi chứa phế liệu kim loại và hạn chế ô nhiễm kim loại đối với nguồn nước ngầm. 

QUY TRÌNH TÁI CHẾ KIM LOẠI 

1. QUY TRÌNH TÁI CHẾ KIM LOẠI

Quan sát Hình 3.2, đọc thông tin SGK trang 19 - 21 và cho biết: 

Hình 3.2. Sơ đồ các công đoạn cơ bản trong quy trình tái chế kim loại 

• Quy trình tái chế kim loại gồm có mấy công đoạn? Đó là những công đoạn nào?
• Trình bày ý nghĩa các công đoạn của quy trình tái chế kim loại.

Công đoạn 1 

Thu gom và phân loại phế liệu 

Phế liệu kim loại được thu gom về bãi; phân loại; tách các tạp chất không phải kim loại. 

Công đoạn 2 

Nghiền, băm nhỏ 

Nêu các lợi ích của việc nghiền, ép, băm nhỏ phế liệu trong tái chế kim loại. 

Ép, nghiền 

để không chiếm nhiều diện tích khi di chuyển trên băng chuyền. 

Băm nhỏ 

nhằm tiết kiệm năng lượng ở công đoạn nung chảy. 

Công đoạn 3 

Luyện kim 

Nêu vai trò của việc tạo xỉ trong công đoạn luyện kim. 

Giúp loại bớt tạp chất. 

Nung chảy phế liệu trong lò nung. 

Tinh luyện trong quá trình nung chảy bằng cách thêm chất tạo xỉ hoặc bằng phương pháp điện phân sau khi kim loại tái chế nóng chảy được làm nguội, hóa rắn,… 

Công đoạn 3 

Tạo vật liệu 

Trong quá trình làm nguội, kim loại tái chế được tạo hình thành vật liệu kim loại tái chế tùy mục đích sử dụng khác nhau. 

Kim loại nung chảy có thể được đổ khuôn ngay 

Vật liệu kim loại tái chế được đổ khuôn 

Vật liệu kim loại tái chế được kéo sợi 

Sản phẩm từ kim loại tái chế được đóng gói 

Công đoạn 4 

Vận chuyển 

Vật liệu kim loại tái chế được phân loại, đóng gói, vận chuyển đến các nhà kho lưu trữ hoặc chuyển đến nơi tiêu thụ. 

Theo em, công đoạn nào được mô tả trong Hình 3.2 có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất và nước? Vì sao? 

Hình 3.2. Sơ đồ các công đoạn cơ bản trong quy trình tái chế kim loại 

Công đoạn này phát thải ra một lượng lớn chất thải rắn như xỉ thải và nước thải chứa nhiều chất như hóa chất tẩy rửa, dầu mỡ, ion kim loại nặng,… 

  Liên hệ 

Theo em, quy định phân loại rác thải trong phạm vi từng hộ gia đình có tác động thế nào đến quá trình thu gom phế liệu khi tiến hành tái chế kim loại? 

Việc thu gom  

phế liệu trở nên dễ dàng, tiết kiệm thời gian hơn. 

MỞ RỘNG 

Hiện nay, có cả quy trình 

 thủ công và quy trình công nghệ hiện đại để thu hồi vàng từ các linh kiện trên. 

Khoảng 1/7 lượng vàng trên thế giới được dùng để chế tạo các linh kiện điện tử. 

Tách vàng và kim loại quý từ rác thải điện tử 

2. ĐẶC ĐIỂM CỦA QUY TRÌNH TÁI CHẾ MỘT SỐ KIM LOẠI PHỔ BIẾN
3. a) Tái chế sắt

• Tách phế liệu thép ra khỏi hỗn hợp phế liệu bằng nam châm cỡ lớn.
• Nung chảy phế liệu thép trong lò điện ở nhiệt độ cao (1 600 oC).
• Ở công đoạn luyện kim, thêm một số chất vào thép phế liệu nóng chảy.

Video tìm hiểu thêm về quy trình sản xuất thép 

1. b) Tái chế đồng

Đồng phế liệu được nung chảy ở nhiệt độ cao (1 100oC), làm nguội thu được đồng thô. 

Tinh luyện đồng thô bằng cách sử dụng chúng làm điện cực dương của bể điện phân chứa dung dịch chất điện li phù hợp. 

Kể thêm tên một số phế liệu có thể sử dụng để tái chế sắt và đồng? 

Ví dụ 

Sắt xây dựng 

Khung xe 

Khung sắt 

Lõi cáp dây điện 

Chi tiết máy 

Dây đồng 

1. c) Tái chế nhôm

Hãy kể tên một số nguồn phế liệu (đồ dùng, dụng cụ, thiết bị hỏng hoặc cũ) có thể được dùng để tái chế nhôm. 

Ví dụ: 

Vỏ lon 

Khung cửa 

Xoong, nồi 

Phế liệu nhôm được nung chảy trong lò đốt ở nhiệt độ khoảng 750oC. 

Thêm hỗn hợp các muối như NaCl, KCl,… nhằm tăng hiệu quả tạo xỉ. 

Bổ sung một số hóa chất khác để tăng độ tinh khiết của nhôm sau khi tái chế. 

MỞ RỘNG 

Biểu tượng Mobius Loop: 

Biểu tượng được sử dụng trong bao bì sản phẩm làm bằng các vật liệu như kim loại, nhựa, thủy tinh, giấy và các tông, gỗ, dệt may, vật liệu tổng hợp (giấy và kim loại, giấy và nhựa, thủy tinh và nhựa). 

III. 

TÁC ĐỘNG TỚI MÔI TRƯỜNG TỪ VIỆC TÁI CHẾ KIM LOẠI THỦ CÔNG 

...