Dựa vào nội dung mục b: Nêu những thành tựu chính về điêu khắc thời Mạc và rút ra nhận xét. Mô tả một tác phẩm điêu khắc thời Mạc mà em ấn tượng nhất.

- Những thành tựu chính về điêu khắc thời Mạc: 

• Nghệ thuật tạc tượng khá phát triển, chất liệu, loại hình khá phong phú, kế thừa nhiều nét từ tượng thời Lý với những khuôn mặt hiền hòa, vai nở, bụng thon nhỏ.
• Hình tượng rồng khá da dạng, có thân dài uốn khúc, chân ngắn thường chạm 4 móng, đầu có sừng 2 chạc, 2 mắt lồi, mũi sư tử, mồm thú nhô ra phía trước,...

=> Nghệ thuật thời Mạc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của nghệ thuật thời Lý, Trần và Lê sơ. Phong cách chung: tả thực, gần gũi với cuộc sống đời thường, bố cục phóng khoáng, tự nhiên hơn các thời trước.

- Ví dụ: Đình Tây Đằng

Đình Tây Đằng có tới 1.300 họa tiết được chạm khắc hết sức tinh xảo, đậm nét tài hoa của những con người làm ra nó. Nét đặc biệt có một không hai của ngôi đình này là không một chi tiết nào giống nhau từ họa tiết kẻ liền bẩy bốn góc, kẻ liền bẩy vì chính, đến các đầu dư đầu duôi, xà thượng, các chồng rường, bát đỡ, câu đầu, chếnh xối, ván nong… đều có hoa văn đẹp, mỗi hoa văn một kiểu. Các họa tiết hoa văn mang tính đặc sắc của các vùng miền văn hóa khác nhau như: họa tiết người nông dân trồng cấy lúa của vùng đồng bằng Bắc bộ, quăng chài bắt cá của vùng sông nước miền duyên hải, đua thuyền của Nam bộ, chơi đàn tính của đồng bào Tày Nùng, voi chầu của vùng Tây Nguyên, ngựa hý của vùng cao, đấu vật kéo co trong ngày lễ hội, cá vượt vũ môn hóa rồng, bộ tứ linh, trời mây hoa lá rất phong phú và hàng chục các nữ thần cỡi mây bay lượn trên bầu trời, các nữ thần được bố trí trên các đầu duôi khắp bốn phía sát mái ngôi đình. Hình tượng các nữ thần đầu quấn khăn và “Bà Banh” mang ý nghĩa phồn thực đậm phong cách của các nghệ nhân xứ Chămpa.

Nghệ thuật điêu khắc, trang trí kiến trúc được thể hiện trên toàn bộ kết cấu gỗ của ngôi đình, hầu như không có mảng trống nào trên gỗ là không có chạm khắc trang trí. Các mảng chạm khắc trang trí được người nghệ nhân dân gian xưa thể hiện trên các bộ phận kiến trúc như: đầu dư, cốn, xà nách, bẩy, đấu, ván nong, ván lá đề, con giường vì nóc… Với kỹ thuật chạm lộng, chạm bong kênh, chạm nổi, chạm thủng đạt đến đỉnh cao của một hình thức thao diễn, tạo lên những tác phẩm điêu khắc tuyệt tác, dù những tác phẩm này đứng riêng biệt hay hòa nhập trong một tổng thể kiến trúc. Các đề tài được tập trung vào ít nhất ba loại hình cơ bản sau: linh vật, hình tượng con người, biểu tượng tự nhiên và cây cỏ được “vũ trụ” hóa. Về các linh vật: Phổ biến nhất là rồng rồi lân, hươu, phượng, voi, ngựa…

Hình tượng điêu khắc phong cách thời Mạc ở đình Tây Đằng với niên đại gần 500 năm tuổi.