Cây ngay không sợ chết đứng

Nghĩa đen:

• Cây ngay: Cây mọc thẳng, vươn tới phía ánh sáng mặt trời - nguồn sống cho van vật, đứng hiên ngang giữa đất trời, trải qua muôn vàn sóng gió vẫn tươi tốt.
• Chết đứng: Cây mất hết sự sống ngay khi vẫn còn đứng tại vị trí mà nó đã sống và phát triển qua bao nhiêu năm đó.

=> Cây đứng thẳng, rễ bám chắc, vòm lá xanh tốt, vươn về phía ánh sáng mặt trời mà chết đứng là điều không thể xảy ra.

Nghĩa bóng:

• Cây ngay: chỉ những con người ngay thẳng, chính trực, sống thanh liêm và có nguyên tắc của bản thân mình. Đặc biệt, họ là những con người biết phải trái, trên dưới, trước sau và không bao giờ làm những việc trái luân thường đạo lí cũng như các giá trị đạo đức của con người.
• Chết đứng: Chỉ cái chết oan khuất, không minh bạch, rõ ràng. Hoặc có thể hiểu là những hiểu lầm không tốt ảnh hưởng tới danh dự và nhân cách của mỗi người.

=> Những người sống không thẹn với lòng, sống đúng lương tâm và những giá trị đạo đức trong xã hội thì họ sẽ không việc gì phải sợ những tin đồn thất thiệt, những lời vu khống, hãm hại của những kẻ tiểu nhân. Chỉ những kẻ đã làm điều xấu, dù gió lay ngọn cỏ cũng sẽ thấy nhột, còn nếu không làm gì sai thì dù có gió sấm mưa rền thì người ngay thẳng cương trực vẫn sẽ mãi là họ mà thôi.

Câu thành ngữ có ý nghĩa tương tự: Vàng thật không sợ lửa