Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết Lịch sử 11 cánh diều bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản

Câu 1:

- Theo học thuyết Marx, là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản (hay quý tộc mới) lãnh đạo nhằm lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền thống trị của giai cấp tư sản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

- Để các cuộc cách mạng nổ ra và giành thắng lợi thì phải có tiền đề cần thiết, tiền đề cách mạng là những yếu tố chủ quan thuận lợi tạo nên cách mạng tư sản. Tiền đề của cách mạng tư sản phải hội đủ các yếu tố sau đây:kinh tế;chính trị, xã hội; tư tưởng

Câu 2: 

Một số cuộc cách mạng tư sản:

- Cách mạng tư sản Hà Lan.

- Cách mạng tư sản Anh.

- Cách mạng tư sản Pháp.

- Chiến tranh giành độc lập, của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Câu 3:

+ Về kinh tế:  

Kinh tế tư bản phát triển mạnh mẽ:

• Kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ
• Lĩnh vực nông nghiệp lãnh chúa bành trướng đuổi tá điền đi, biến ruộng đồng thành đồng cỏ để nuôi cừu; lĩnh vực thủ công nghiệp đã hình thành các công trường sản xuất len dạ, khai thác khoáng sản; lĩnh vực thương nghiệp buôn bán phát đạt

Chế độ phong kiến kìm hãm sự phát triển của kinh tế: chế độ thuế khóa, các nghĩa vụ phong kiến,…

+ Về xã hội:

• Xuất hiện tầng lớp quý tộc mới
• Mâu thuẫn xã hội phát triển gay gắt

+ Tư tưởng:

• Cuộc đấu tranh giữa Anh giáo và Thanh giáo

Câu 4:

- Chế độ phong kiến ở Tây Âu bộc lộ nhiều khủng hoản sâu sắc.

- Tình hình chính trị rối ren với các khủng hoảng về tài chính, xung đội giữa các giai cấp trong một quốc gia làm cho đời sống của nhân dân mất đi sự tự do về chính trị, bị đàn áp về tôn giáo, chịu nhiều sự bất bình đẳng về kinh tế.

- Xuất hiện các tầng lớp mới, giai cấp mới có mâu thuẫn rõ rệt với chế độ cũ, họ muốn tham gia làm cách mạng để có được chế độ tốt hơn.

- Giai cấp nông dân, công nhân, tầng lớp tiểu tư sản,… bị bóc lột chèn ép sẵn sàng đi theo giai cấp tư sản để làm cách mạng.

Câu 5:

Tiền đề về xã hội của các cuộc cách mạng tư sản: Những biến đổi về kinh tế làm cho mâu thuẫn xã hội ngày càng trở nên gay gắt. Giai cấp tư sản và đồng minh tuy giàu có về kinh tế nhưng không có quyền lực chính trị.

Tập hợp quần chúng nhân dân làm cách mạng.

- Ở Anh:

+ Nông dân là giai cấp đông đảo nhất trong xã hội. Họ chịu ách áp bức nặng nề của Nhà nước, quý tộc phong kiến và giáo hội Anh giáo mà còn liên tục bị tước đoạt ruộng đất.  Nông dân mất đất phải ra thành thị, làm thuê trong các công xưởng hay di cư sang Bắc Mỹ.

+ Ngoài nông dân, cuộc sống của các giai cấp, tầng lớp khác như công nhân, thợ thủ công,... cũng rất khổ cực.

- Ở 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ: chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Anh đã gây ra mâu thuẫn ngày càng gay gất giữa các tầng lớp nhân dân thuộc địa  với chế độ thực dân.

- Ở Pháp:

+ Nông dân là giai cấp chiếm đa số. Họ phải nộp nhiều loại tô thuế cho lãnh chúa, chịu nhiều nghĩa vụ khác đối với Nhà nước và nhà thờ.

+ Công nhân tập trung ở các thành thị lớn, điểu kiện lao động và đời sống rất khó khăn.

+ Những người bình dân thành thị khác sống tạm bợ, chen chúc nhau trong những vùng ngoại ô.

=> Mâu thuẫn giữa tăng lữ và quý tộc phong kiến với tư sản và các tầng lớp nhân dân ngày càng sâu sắc.

Câu 6:

Tiền đề về tư tưởng của các cuộc cách mạng tư sản:  Để tập hợp quần chúng nhân dân, giai cấp tư sản cần có hệ tư tưởng để chống lại hệ tư tưởng phong kiến bảo thủ.

- Với các cuộc cách mạng nổ ra sớm (Nê-đéc-lan, Anh), khi chưa có hệ tư tưởng của riêng mình, giai cấp tư sản, quý tộc mới đã mượn “ngọn cờ” tôn giáo cải cách để tập hợp quần chúng (đạo Tin Lành ở Hà Lan, Thanh giáo ở Anh).

- Ở Pháp, nền tảng của hệ tư tưởng dân chủ tư sản là Triết học Ánh sáng với các đại diện tiêu biểu là S. Mông-te-xki-ơ, Ph. Vôn-te, G. G. Rút-xô.

Câu 7: 

Mục tiêu và nhiệm vụ của các cuộc cách mạng tư sản:

- Mục tiêu chung:

+ Lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế.

+ Gạt bỏ những trở ngại trên con đường xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản.

- Mục tiêu cụ thể:

+ Về kinh tế: thúc đẩy sự phát triển của kinh tế hàng hóa, hướng đến nền sản xuất tập trung, cải cách kĩ thuật.

+ Về chính trị: xây dựng được nhà nước pháp quyền, quản lí nhà nước bằng pháp luật.

- Nhiệm vụ cơ bản:

+ Dân tộc: giành độc lập dân tộc, xóa bỏ tình trạng phong kiến cát cứ, thống nhất thị trường dân tộc; hình thành quốc gia dân tộc.

+ Dân chủ: xóa bỏ tính chất chuyên chế phong kiến; xác lập nhà nước cộng hòa tư sản hoặc quân chủ lập hiến, ban bố các quyền dân chủ tư sản. 

Câu 8: 

Phân tích giai cấp lãnh đạo và động lực của các cuộc cách mạng tư sản:

- Giai cấp lãnh đạo: Lãnh đạo cách mạng tư sản là giai cấp tư sản và đồng minh của họ (chủ nô, quý tộc phong kiến tư sản hoá,...).

+ Cách mạng tư sản Anh: diễn ra dưới sự lãnh đạo của liên minh tư sản và quý tộc mới,

song vai trò quan trọng thuộc về quý tộc mới.

+ Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ: diễn ra dưới sự lãnh đạo của liên minh tư sản và chủ nô.

+ Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII: giai cấp tư sản giành độc quyền lãnh đạo cách mạng.

- Động lực của các cuộc cách mạng tư sản: giai cấp lãnh đạo và quần chúng nhân dân giữ vai trò quan trọng và là động lực quyết định thắng lợi của cách mạng. Khi quần chúng nhân Dân tham gia đông đảo, liên tục thì thắng lợi của cách mạng càng triệt để

+ Cách mạng tư sản Anh: quần chúng nhân dân (nông dân, thợ thủ công,...) giữ vai trò quyết định thắng lợi của cách mạng.

+ Chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ: trại chủ, nông dân, công nhân, nô lệ ở 13 thuộc địa là lực lượng chính.

+ Cách mạng tư sản Pháp: nông dân, thợ thủ công và công nhân tích cực tham gia chống phong kiến cùng các thế lực phản động trong và ngoài nước, trở thành đồng minh quan trọng của giai cấp tư sản.

Câu 9: 

- Kết quả, ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản:

+ Lật đổ nền quân chủ chuyên chế, giành độc lập dân tộc.

+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

+ Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi toàn thế giới.

- Phân tích:

+ Cách mạng tư sản Anh:

• Đặt dấu mốc cho sự xác lập chủ nghĩa tư bản ở Anh.
• Thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
• Có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của xã hội loài người trong buổi đầu chuyển từ chế độ phong kiến sang chế độ tư bản.

+ Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ:

• Giải phóng nhân dân các thuộc địa Anh khỏi ách thống trị thực dân.
• Đưa đến sự thành lập nhà nước tư sản đầu tiên ở ngoài châu Âu.
• Thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở khu vực Mỹ La-tinh phát triển.
• Có ảnh hưởng tích cực đến phong trào giành độc lập ở nhiều nơi trên thế giới vào cuối thế kỉ XVII - đầu thế kỉ XIX.

+ Cách mạng tư sản Pháp:

• Xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế.
• Thiết lập nền dân chủ tư sản đã mở đường cho nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ hơn.
• Có ảnh hưởng sâu rộng và ý nghĩa quốc tế lớn lao.

Câu 10: 

Đặc điểm tình hình của nước Anh trước cách mạng tư sản thế kỉ XVII:

* Kinh tế: Đầu thế kỉ XVII, Anh là nước có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu:

+ Sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế.

+ Công nghệp len dạ phát triển.

=>Sự xâm nhập của chủ nghĩa tư bản vào nền công nghiệp diễn ra mạnh mẽ. 

* Chính trị: Chế độ phong kiến duy trì nhiều đặc quyền phong kiến. Nhà nước nắm độc quyền về thương mại và thu thuế thuyền bè.

* Xã hội:

- Địa chủ chuyển hướng kinh doanh theo lối tư sản chủ nghĩa, dần dần tư sản hóa và trở thành tầng lớp quý tộc mới.

- Mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới và các thế lực phong kiến phản động trở nên ngày càng gay gắt.