I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Thể loại: truyện cổ tích

- Kiểu nhân vật người mang lốt vật.

2.  Tóm tắt

- Nhân vật chính:  Sọ Dừa

- Ngôi kể: ngôi thứ ba 

- PTBĐ: tự sự

3. Bố cục: 4 phần

- P1: từ đầu… nó là Sọ Dừa: Sự ra đời của Sọ Dừa

- P2: Tiếp… phòng khi dùng đến: Sọ Dừa cưới cô út, trở về hình dạng tuấn tú và thi đỗ trạng nguyên.

- P3: Còn lại: Biến cố bị hãm hại và sự đoàn tụ vợ chồng

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Nhân vật Sọ Dừa

a. Sự ra đời của Sọ Dừa

- Người mẹ nghèo, hiếm muộn, uống nước mưa trong chiếc sọ dừa → mang thai.

- Bà sinh ra đứa bé không tay, không chân, tròn như quả dừa.

- Bà định vứt con đi, Sọ Dừa xin mẹ → bà để lại nuôi.

- Nhân xét: Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật người mang lốt vật, có hình dạng xấu xí.

→ nhân dân ta thể hiện sự quan tâm, thương cảm đến những số phận thấp hèn, đau khổ, chịu nhiều thua thiệt.

b. Sọ Dừa cưới cô út, trở về hình dạng tuấn tú và thi đỗ trạng nguyên.

- Sọ Dừa đã có nhiều hành động khiến mọi người bất ngờ, ngạc nhiên :

+ Xin sang nhà phú ông chăn bò và chăn rất giỏi

+ Thổi sáo rất hay

+ Giục mẹ hỏi cưới con gái Phú ông và chuẩn bị đầy đủ sính lễ

+ Cưới cô út và thi đỗ trạng nguyên

→ Sọ Dừa trở thành chàng trai khôi ngô tuấn tú, cưới được cô út và sống hạnh phúc, thi đỗ trạng nguyên.

→ Thể hiện ước mơ của nhân dân ta, những người thiệt thòi được bù đắp.

c. Biến cố bị hãm hại và vợ chồng SD đoàn tụ

- Sọ Dừa đi sứ và dặn vợ mang theo những vật phòng thân.

- Cô út bị hai chị hãm hại nhưng thoát nạn

-  Vợ chồng đoàn tụ, sống hạnh phúc.

→ Thể hiện quan niệm của nhân dân: ở hiền gặp lành

2. Nhân vật cô út

- Hiền lành, nết na, thương người, đối đãi với SD tử tế

- Thông minh, biết xử trí kịp thời để thoát nạn.

- Kết cục: có cuộc sống hạnh phúc.

3. Nhân vật hai cô chị

- Kiêu kì, ác nghiệt, khinh thường Sọ Dừa.

- Có dã tâm độc ác.

- Kết cục: bỏ đi biệt xứ

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung – Ý nghĩa:

* Nội dung: Truyện kể về nhân vật Sọ Dừa tuy có hình dạng xấu xí nhưng thông minh, tài năng đã có một cuộc sống hạnh phúc.

* Ý nghĩa: Truyện đề cao, ca ngợi vẻ đẹp bên trong của con người. Đó là ý nghĩa nhân bản, thể hiện đạo lí truyền thống của nhân dân ta, chính lòng nhân ái sẽ đem lại hạnh phúc cho con người.

2. Nghệ thuật

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo