BÀI 31: KINH TẾ CỘNG HÒA NAM PHI

I. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ

- GDP của Cộng hòa Nam Phi tăng hơn gấp đôi trong giai đoạn 2000 – 2020. Từ 151,8 tỉ USD (năm 2000) tới 335,4 tỉ USD (năm 2020).  

- Tốc độ tăng trưởng GDP không đều, năm 2020 suy giảm (-0,6%).

- Ngành dịch vụ đóng góp tỉ trọng cao nhất vào GDP của Cộng hòa Nam Phi (hơn 60%), sau đó ngành công nghiệp và xây dựng (hơn 20%), ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chiếm tỉ trọng thấp nhất (2,5% năm 2020).

II. MỘT SỐ NGÀNH KINH TẾ

1. NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN

Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản Cộng hòa Nam Phi có vai trò quan trọng lớn đối trong việc tạo công ăn việc làm cho người dân tại đất nước cầu vồng này. 

- Tỉ trọng cơ cấu ngành nông nghiệp của Cộng hòa Nam Phi rất thấp do nguyên nhân như: 

+ Diện tích đất canh tác hạn chế. 

+ Khí hậu hoang mạc, bán hoang mạc khô cằn. 

+ Tình trạng thiếu nước tưới tiêu. 

+ Hình thức chăn nuôi quảng canh là chính. 

+ Chính phú chú trọng ưu tiên phát triển ngành công nghiệp và dịch vụ hơn. 

- Các cây trồng quan trọng của Cộng hòa Nam Phi: ngô, đậu tương, lúa mì, mía, hướng dương, cây ăn quả các loại. Các vật nuôi phổ biến là bò, cừu, dê, lợn.

- Nông nghiệp:

+ Có sự phân hóa theo vùng. 

+ Hoạt động trồng trọt thâm canh và chăn nuôi hỗn hợp tập trung chủ yếu ở những khu vực có tài nguyên đất và nguồn nước thuận lợi, lượng mưa cao như vùng ven biển đông nam và phía nam. 

+ Chăn nuôi gia súc thường phân bố ở các vùng khô hạn trong nội địa.

- Lâm nghiệp:

 + Ngành có ý nghĩa quan trọng đối với Cộng hòa Nam Phi. 

+ Ngành tạo ra việc làm và cung cấp nguồn nguyên liệu cho nhiều ngành khác như sản xuất giấy, bột giấy, cưa, xẻ gỗ. 

+ Có ý nghĩa trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời đảm bảo sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên. 

- Thủy sản:

+ Chưa thực sự phát triển, với sản lượng thủy sản khai thác năm 2020 đạt 602,7 nghìn tấn. 

+ Sản lượng thủy sản nuôi trồng có xu hướng tăng nhưng còn thấp.

2. NGÀNH CÔNG NGHIỆP

- Tình hình phát triển: 

+ Cộng hòa Nam Phi là một trong những nước có nền công nghiệp phát triển nhất châu Phi. 

+ Mặc dù tỉ trọng GDP có xu hướng giảm mạnh nhưng ngành công nghiệp vẫn là ngành kinh tế quan trọng của Cộng hòa Nam Phi, chiếm 25,9% GDP và sử dụng gần ¼ lực lượng lao động cả nước. 

+ Là ngành tạo nên nhiều mặt hàng xuất khẩu quan trọng cho đất nước. 

- Các ngành công nghiệp quan trọng:

+ Khai thác khoáng sản là ngành công nghiệp mũi nhọn, tạo nên nhiều việc làm và đem lại nguồn thu ngoại tệ quan trọng. Ngành này tập trung tại khu vực nội địa, nơi có tài nguyên khoáng sản phong phú. 

+ Luyện kim phát triển trên cơ sở nguồn tài nguyên khoáng sản sẵn có. 

+ Điện tử - tin học, sản xuất ô tô, dệt may, hóa chất cũng là ngành công nghiệp quan trọng của đất nước. 

- Các trung tâm công nghiệp: Kếp – tao, Giô – han – ne – xbơc, Po Ê – li – da – bét, Đông Luân Đôn, Đuốc – ban

3. DỊCH VỤ

Dịch vụ là ngành quan trọng nhất của Cộng hòa Nam Phi, chiếm 64,6% GDP và sử dụng 72,4% lực lượng lao động. 

- Các hoạt động dịch vụ quan trọng: 

+ Ngoại thương: Các sản phẩm xuất khẩu chính là quặng kim loại và nông sản. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu là máy móc, thiết bị, hóa chất…. Các đối tác thượng mại hàng đầu là Trung Quốc, Đức, Hoa Kỳ, Nhật Bản.

+ Giao thông vận tải: khá phát triển với đầy đủ các loại hình giao thông gồm đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không. 

+ Tài chính ngân hàng: Hệ thống tài chính phát triển với sàn giao dịch chứng khoán nằm trong top 20 quốc gia hàng đầu thế giới về giá trị vốn hóa thị trường, Hệ thống ngân hàng được phát triển tốt và được quản lí hiệu quả.

+ Du lịch là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp lớn cho nền kinh tế và tạo việc làm cho người dân.