BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ

VĂN BẢN: TÔI YÊU EM

Câu 1: Lời giãi bày thể hiện tình cảm, tâm trạng gì của nhân vật trữ tình?

Giải nhanh:

Cảm xúc bị kìm nén và chi phối bởi lý trí, khiến mạch cảm xúc tuôn trào theo mệnh lệnh của lý trí để khẳng định tình yêu. Đồng thời, điều này cũng thể hiện nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt và vị tha.

Câu 1: Hãy nêu cảm xúc của nhân vật trữ tình trong từng khổ thơ. Cụm từ nào trở thành điệp khúc? Xác định vị trí, tác dụng nghệ thuật của cụm từ đó trong bài thơ.

Lời giải:

Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong từng khổ thơ: 

Bốn câu thơ đầu là cảm xúc bị kìm nén, chi phối bởi lí trí, mạch cảm xúc tuôn trào, tuân theo mệnh lệnh lí trí khẳng định tình yêu. Đồng thời cũng là lời từ giã thấm đượm nỗi buồn của tình cảm vô vọng, đầy ắp tình yêu nồng cháy, thấm đượm nỗi buồn trong mối tình vô vọng. Càng giã từ lại càng say đắm, thiết tha, mãnh liệt.

Hai câu thơ 5 và 6 là sự kìm nén cảm xúc, chế ngự những xúc cảm vẫn trào dâng, da diết.  Nhân vật trữ tình thành thực hết mức, không né tránh phân tích cùng kiệt tất cả những yếu đuối, bất lực, những góc tối tận đáy sâu tâm hồn. Nếu hai câu 5- 6 là sự dằn vặt, u buồn thì hai câu kết là sự thanh thoát, hóa giải sự nuối tiếc, xót xa, để tự tin kiêu hãnh với tình yêu của mình. Nhân vật trữ tình vượt lên trên sự ích kỷ để cầu mong người yêu được hạnh phúc.

Cụm từ nào trở thành điệp khúc là "Tôi yêu em". Cụm từ được dùng trong câu mở đầu khổ một, hai, câu ba không hai. Tôi yêu em được tấu lên 3 lần, đó cũng chính là giọng điệu của toàn bài, là lời giãi bày tình cảm của chủ thể trữ tình "tôi".

Câu 2: Tâm trạng phức tạp của nhân vật trữ tình được thể hiện như thế nào qua khổ thơ đầu?

Trả lời:

Trong khổ thơ đầu, tác giả đã diễn tả lời từ giã tình yêu nhưng cũng chính là lời giãi bày tình cảm. Bài thơ mở đầu với lời thú nhận đáng yêu tôi yêu em, như lời thú nhận tự nhủ trực tiếp, ngắn gọn, giản dị nhưng cũng chân thành, tha thiết. Bốn câu thơ đầu cảm xúc bị kìm nén, chi phối bởi lý trí, mạch cảm xúc tuôn trào, tuân theo mệnh lệnh lí trí khẳng định tình yêu. Lời từ giã thấm đượm nỗi buồn của tình cảm vô vọng, đầy ắp tình yêu nồng cháy, thấm đượm nỗi buồn trong mối tình vô vọng - Càng giã từ lại càng say đắm, thiết tha, mãnh liệt

=> Khổ thơ thể hiện nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, vị tha. Đó là là lời giã từ này có sự đúng đắn của lí trí, cả sự cao thượng, vị tha. Nó không chỉ đẹp, mà còn vươn tới giá trị tinh thần cao đẹp của loài người..

Câu 3: Phân tích trạng thái cảm xúc của nhân vật trữ tình trong hai dòng đầu của khổ thơ thứ hai.

Giải nhanh:

Hai câu thơ 5- 6 mở đầu bằng “Tôi đã yêu em”

• Sự kìm nén cảm xúc, chế ngự những xúc cảm vẫn trào dâng, da diết
• Cách ngắt nhịp đứt quãng, rối bời

→ Nhân vật trữ tình thành thực hết mức, không né tránh phân tích cùng kiệt tất cả những yếu đuối, bất lực, những góc tối tận đáy sâu tâm hồn

Câu 4: Trong mạch cảm xúc của bài thơ, hai dòng thơ kết có gì đặc biệt và cho thấy điều gì trong tình cảm, quan niệm về tình yêu của nhà thơ?

Giải nhanh:

Câu thơ cuối vừa thể hiện sự vị tha và dâng hiến trong tình yêu, vừa khẳng định tình yêu của mình là độc nhất. Puskin không đòi hỏi gì từ đối phương mà chỉ trao đi trái tim chân thành và vị tha. Câu thơ không chỉ bộc lộ sự vị tha trong tình yêu mà còn cho thấy sự thông minh và khéo léo trong cách thổ lộ tình cảm.

Câu 5: Theo em, nhân vật xưng “tôi” trong bài thơ là người như thế nào?

Giải nhanh:

Nhân vật “tôi” thể hiện sự hiểu biết và thấu hiểu sâu sắc về tình yêu. Ông thể hiện một tình yêu cao thượng và sâu sắc, sẵn sàng hy sinh để người mình yêu được hạnh phúc, dù điều đó có khiến lòng ông đau đớn và tổn thương.

Câu 6: Từ bài thơ Tôi yêu em, hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) nói lên suy nghĩ của em về cách ứng xử trong tình yêu.

Trả lời:

Puskin không chỉ là Mặt trời của nền thi ca Nga ở tư cách công dân mà còn là thi sĩ ca hát về tình yêu. Hầu như tình yêu, tình bạn luôn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là ngọn nguồn trực tiếp nhất của hạnh phúc và đau khổ của cả đời ông. Bài thơ Tôi yêu em của Puskin đã gây một niềm xúc động lớn lao vì đã vươn tới những giá trị tinh thần chung của loài người: những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng trong những lời giản dị, trong sáng nhất. Tình yêu đó bắt đầu từ những điều bình dị nhất như cách xung hô Tôi/ em. Nó thể hiện sự trang trọng, dành trọn trái tim cho người mà mình yêu thương. Tình yêu của Puskin không một tình yêu ích kỉ, vụ lợi, ông tự nguyện chấp nhận sự lựa chọn của người con gái, không hờn dỗi, trách móc hay oán thán. Lời cầu mong cuối bài thơ cũng còn là lời nhắn nhủ của một trái tim giàu độ lượng và cao thượng, cầu mong hạnh phúc sẽ đến với cô gái mà chàng trai yêu sâu đậm. Yêu là muốn những điều tốt đẹp nhất đến với người mình yêu.