Mình viết ra bài này với hi vọng rằng, các bạn – những sinh viên IT mới ra trường có sự định hướng cho đúng đắn. Và tự bản thân mỗi người xác định được con đường đi cho mình. Có 6 điểm bạn cần hiểu và nắm được như sau

1. Hãy vào làm việc trong các công ty nhỏ

Tâm lý chung của bạn khi mới ra trường, ai cũng mong muốn vào các công ty lớn. Chế độ lương bổng, phúc lợi phải thật cao, thật tốt. Thế là các bạn liên tiếp nộp CV vào các công ty lớn để ứng tuyển. Vấn đề này, mình có 3 điều muốn nói với các bạn:

• Việc apply đơn xin việc vào các công ty lớn thường rất khó. Họ thường yêu cầu bạn phải có kỹ năng thật tốt. Nhưng mới ra trường, các bạn lấy đâu ra kỹ năng. Ngay cả việc thành thạo 1 ngôn ngữ lập trình cũng là chuyện xa vời. Vì thế bạn rất khó trúng tuyển. Nếu suốt ngày, bạn cứ tìm công ty lớn rồi apply CV thì bạn sẽ bị tạch rất nhiều. Từ đó bạn sinh tâm lý chán nản và muốn bỏ cuộc.
• Nếu bạn may mắn được trúng tuyển vào công ty lớn. Thì việc phân công công việc trong công ty đã được chuyên môn hóa. Bạn chỉ làm về 1 mảng nhất định nào đó.Nghĩa là bạn không được học thểm, không được nâng cao thêm các kỹ năng khác. Điều rất thiệt thòi cho tương lai sau này của bạn
• Vào công ty nhỏ, việc Apply CV sẽ dễ dàng hơn. Bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn ở bản thân. Mất không mất thời gian chờ đợi. Các công ty nhỏ các chế độ và lương bổng không tốt. Tuy nhiên, bù lại bạn sẽ học được rất nhiều nhiều kỹ năng. Để trở thành chuyên gia IT thì bạn cần có sự hiểu biết rộng. Các vấn đề luôn liên quan với nhau. Phần mềm, lập trình, website có liên hệ mật thiết đến hệ thống, phần cứng. Rồi trong lập trình: từ CSS, html, js, javascript đến ngôn ngữ lập trình bạn đều phải học hết. Điều này gây cho bạn áp lực và sự chán nản. Nhưng đây lại là tiền đề rất tốt cho tương lai sau này.

2. Hãy khởi đầu bằng việc học PHP

Ở trường, ở lớp các bạn được học các ngôn ngữ thật cao siêu như .net, c#, Java….. Nhưng nhu cầu nhân lực về mảng đó rất ít. Hơn thế nữa, nhân sự ở mảng đó cần có chuyên môn cao mới được tuyển. Trong lúc PHP là ngôn ngữ thông dụng. cũng khá dễ học. Các công ty tuyển dụng nhân sự PHP rất nhiều. Vì thế hãy học PHP đi và học nó thật tốt. Thứ nhất là để đảm bảo cuộc sống hằng ngày của bạn. Thứ 2 là thị trường đang cần rất nhiều. Đừng có chê PHP là ngôn ngữ tèm nhem mà không học. Nghĩ PHP lương thấp thì học làm gì. Nếu nghĩ vậy, bạn đã nhầm to, rất to. 

3. Học tiếng Anh cho tốt, không thì bạn sẽ không khá được đâu

• Nếu không học tiếng Anh, bạn chẳng bao giờ có mức lương trên 20 triệu hết. Cùng 1 công việc, làm như nhau. Nhưng người có tiếng Anh thì lương sẽ cao gấp 1,5 người bình thường. Đã thế, cơ hội phát triển của người có kỹ năng tiếng Anh trong IT cao hơn rất nhiều so với người gà tiếng Anh. Tại sao thế?
• Các tài liệu trong IT đều là tiếng Anh. Sau này, bạn làm việc trong IT sẽ là môi trường phẳng. Nghĩa là bạn là nhân sự ở vị trí thế giới. Phải làm việc với các nước châu Âu, Mỹ, Úc… lương bạn mới tính bằng USD, mới cao được. Chứ làm việc trong nước lấy đâu ra mức lương trên 10 triệu. Không biết tiếng Anh thì ai sẽ nhận bạn. Bạn đừng nghĩ bạn vào rồi người ta sẽ đào tạo tiếng Anh. Quên đi, không có mùa xuân đó đâu nhé. 
• Hơn thế nữa, khi có tiếng Anh, bạn có thể chủ động trao đổi, tìm việc ở nhiều nước trên thế giới. Làm việc trong CNTT thông tin không nhất thiết phải đến văn phòng. Do đó, không có tiếng Anh thì bạn sẽ mãi chỉ ở trong cái ao làng bé nhỏ. Với mức lương tạm bợ qua ngày, cho dù hôm nay hay 6 năm nữa hay 10 năm nữa. Bạn cũng vậy, không khá lên được. Hãy đâm đầu vào học tiếng Anh đi. Học trên mạng, học bạn bè, học ở bất cứ đâu có thể. 

4. Rèn luyện tính cách, phẩm chất

Bạn cần rèn luyện 3 tính cách: Tính kiên trì, tính trung thực và tính ngồi lì. Tại sao lại vậy?

• Đầu tiên là kiên trì. Học và làm IT là vừa làm vừa nghiên cứu. Không ai biết hết được tất cả các kiến thức. Đã thế, kiến thức IT đâu có dễ để học. Nếu dễ thì đầy ông theo IT rồi. Mà đã gọi là nghiên cứu thì không thể ngồi tý là ra ngay được vấn đề. Có khi bạn phải nghiên cứu 1 ngày, một tuần, 1 tháng mới ra được vấn đề. Nếu không có tính kiên trì, bạn dễ sinh ra chán nản. Đã chán nản thì bạn sẽ sớm bị loại khỏi cuộc chơi thôi. Ngay cả những chuyên gia,  họ vẫn phải kiên trì mò mẫn vấn đề. Chứ không phải ngồi tý là ra đâu.
• Tính trung thực. Bạn đừng bao giờ nghĩ rằng, mình cứ lấp liếm cho xong công việc. Bạn không thể lấp liếm được trong ngày IT. Nếu hiện tại, nó chưa phát sinh ra lỗi. Nhưng đến 1 lúc nào đó, lỗi sẽ xuất hiện ở phần mềm của bạn. Chính bạn là người sẽ phải đau đầu trước tiên. Sau đó, năng lực của bạn sẽ bị xem xét. Một số trường hợp, bạn có thể lấp liếm được. Nhưng bạn nên hiểu rằng, chính những lỗi trong quá trình làm việc mới tăng kỹ năng của bạn lên. Vì thế, có gì mình nói nấy, làm đến chỗ nào mình cứ giải thích rõ ràng. Từ đó, người khác có thể đóng góp ý kiến hoặc chỉ ra vấn đề cho bạn. Như vậy, khả năng tư duy và kỹ năng của bạn mới tăng lên theo năm tháng

• Tính ngồi lì. Tại sao vậy? Bạn phải nghiên cứu tập trung thì mới ra được vấn đề. Nhiều lúc, sắp ra kết quả rồi. Nhưng nếu bạn không liền mạch hoặc bỏ cuộc thì rất đáng tiếc.  Bạn phải ngồi lì vào máy tính. Nghiên cứu và nghiên cứu. Tìm tòi và tìm tòi. Đừng có ngồi vào tý rồi chạy ra ngoài. Thấy mọi người đi chơi là mất tập trung. Kệ tất cả đi. Bạn phải ngồi nghiên cứu và tự học, làm việc từ 12h đến 15h/ngày.

5. Phải trau dồi khả năng văn. 

• Nhiều bạn làm CNTT chuyên môn rất giỏi nhưng các bạn vẫn bị trả lương thấp. Bị người khác gán cho biệt hiệu gà rù. Điều này là do các bạn không biết trau dồi khả năng văn của bản thân. Văn trong lĩnh vực IT rất quan trọng
• Nó giúp bạn trình bày tài liệu, thuyết phục người khác cách làm của mình. Để rồi được chấp nhận. Chứ không, các bạn sẽ mãi phải làm theo ý tưởng của người khác.  Điều này sẽ dần dần dập tắt tính sáng tạo của bạn. Thực sự rất nguy hiểm
• Biết cách đàm phán hợp đồng, thuyết phục khách hàng. Lúc đàm phán lương lậu, nếu không biết cách, bạn sẽ thiệt thòi rất nhiều đó. Làm việc trong lĩnh vực IT bạn có thể nhận thêm các dự án riêng bên ngoài để kiếm thêm thu nhập. Do đó, học văn để biết cách đàm phán với khác hàng, đưa về những dự án tốt nhất cho mình. Ông nào làm IT cũng đều nhận dự án riêng thì thu nhập mới khủng được

6. Phải biết tưởng tượng ra tương lai

Và đây là điều cuối cùng. Lúc mới ra trường, bạn thiếu thốn đủ thứ. Áp lực cơm áo gạo tiền sẽ rất lớn. Bạn cũng phải chịu nhẫn nhục. Trong lúc bạn bè cùng trang lứa có công việc gọi là ổn ổn, thế mà mình vẫn lận đận. Lương bổng không được mấy cọc, mấy đồng. Bạn bè được tung tăng chơi bời, mình thì phải ngồi lì ở phòng học tập và nghiên cứu. Bạn sẽ mất tầm 1 đến 2 năm đầu là như vậy. Nhưng sau đó, kỹ năng lập trình, tiếng Anh, đàm phán… của bạn tăng  lên lúc nào không hay. Bạn bắt đầu rời cái ao làng. Apply đơn ở những công ty lớn, công ty Âu Mỹ.  Mức lương của bạn bắt đầu nhảy vọt. Lúc đó, bạn bè bạn nhìn bạn với sự ngưỡng mộ. Và bạn sẽ bắt đầu có những thứ xa hơn: xe, điện thoại xin, nhà cửa…Lúc đó, gái nó sẽ tự động kết bạn. Vợ đẹp con ngoan là trong khả năng. Hãy biết hi sinh những niềm vui nhỏ trước để có được những niềm vui lớn. Hãy nghĩ về tương lai để nhẫn nhục, chịu khó ở hiện tại.

Lời kết: Trên là những kinh nghiệm đúc rút từ chính cuộc sống của mình – trải qua 6 năm làm trong IT. Các bạn cần đọc và nghiền ngẫm rồi định hướng và lên giây cót ngay và luôn cho bản thân. Nhận thức  càng sớm thì kết quả bạn nhận được càng sớm. Hãy xác định 1 tương lai lương  trên 1000$/tháng, có cuộc sống tốt. Chứ không phải cứ vật vờ, tèm nhem. Cái gì cũng có cái giá và sự đánh đổi của nó. Mình cảnh báo trước, nếu bạn không làm được những điều như trên, bạn sẽ bỏ cuộc sớm và sẽ bị loại. Hi vọng bài viết, cung cấp được sự cần thiết cho các bạn – sinh viên IT mới ra trường. 

• Việt Nam đang ở vị trí nào trong công nghệ phần mềm thế giới?