Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng tiếng Việt 5 ctst bài 4: Luyện tập về từ đồng nghĩa và từ đa nghĩa

III. VẬN DỤNG (03 CÂU)

Câu 1: Trong mỗi ngoặc đơn là 2 từ đồng nghĩa. Hãy chọn 1 từ thích hợp hơn để điền vào chỗ trống. Giải thích lí do vì sao em lại chọn như vậy.

a) Các chiến sĩ đã (hi sinh/ toi mạng) ........... anh dũng trên chiến trường.

b) Bó hoa hồng các em học sinh tặng cho cô Trà đã (héo khô/ chết khô) ................., nhưng cô vẫn quý trọng, treo ở cạnh giá sách của mình. 

Câu 2: Thay thế các từ in đậm trong câu sau bằng một từ đồng nghĩa: 

a) Tên giặc độc ác đã bị anh lính dũng cảm bắt được và đang áp giải về trại.

b) Năm nay thời tiết thuận lợi, nên cây trái trong vườn phát triển tốt, cho nhiều trái chín.

c) Cái Bích năm nay đã lớn rồi, nên đã biết phụ giúp bố mẹ công việc đồng áng.

Câu 3: Đọc các nghĩa của từ “đầu” và thực hiện yêu cầu:

(1) Phần trên cùng của cơ thể người hay phần trước nhất của cơ thể động vật, nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác.

(2) Phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật

(3) Phần có điểm xuất phát của một khoảng không gian hoặc thời gian; đối lập với cuối.

a) Trong các nghĩa trên, nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển?

b) Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và một nghĩa chuyển của từ “đầu”?


Câu 1:

a) Các chiến sĩ đã hi sinh anh dũng trên chiến trường. 

→ Từ “hi sinh” thường được dùng để diễn tả sự mát mát, bỏ mạng vì một mục đích cao cả, chính đáng như bảo vệ tổ quốc, bảo vệ lí tưởng. Trong khi đó “toi mạng” mang nghĩa tiêu cực hơn, chỉ sự chết đi một cách đột ngột hoặc không mong muốn. Từ này ít khi được dùng để miêu tả hành động dũng cảm của các chiến sĩ. Vì vậy, khi nói về các chiến sĩ hy sinh vì Tổ quốc, ta nên dùng từ "hi sinh" để thể hiện sự kính trọng và ngưỡng mộ.

b) Bó hoa hồng các em học sinh tặng cho cô Trà đã héo khô, nhưng cô vẫn quý trọng, troe ở cạnh giá sách của mình.

→Từ “héo khô” được dùng để chỉ trạng thái của hoa và cây cối khi mất nước, không còn tươi tắn nữa. Từ  này phù hợp với tình trạng tự nhiên của bó hoa theo thời gian. Còn từ "chết khô" thường được dùng cho động vật hoặc người, ít khi sử dụng cho hoa, cây cối, và có phần cứng nhắc hơn. Vì vậy, từ "héo khô" phù hợp trong ngữ cảnh này.

Câu 2: 

a) Thay từ “độc ác” thành “tàn ác”

b) Thay từ “thuận lợi” thành “tốt đẹp”

c) Thay từ “lớn” thành “trưởng thành”

Câu 3: 

a) Trong các nghĩa trên, nghĩa (1) là nghĩa gốc, nghĩa (2), (3) là nghĩa chuyển

b) Đặt câu

- Cô bé bị đau đầu sau khi ngồi học quá lâu.

- Chúng tôi gặp nhau ở đầu con đường làng vào sáng sớm.


Bình luận

Giải bài tập những môn khác