Soạn bài: Số từ và lượng từ

Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

Soạn bài: Số từ và lượng từ

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Số từ

1.1. Các từ được in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào trong câu? Chúng đứng ở vị trí nào trong cụm từ và bổ sung ý nghĩa gì?
a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những thứ gì, vua bảo: "Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh trưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi".
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b. Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
Trả lời:
 Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho danh từ đứng sau nó để biểu thị số lượng sự vật, hoặc biểu thị thứ tự.

1.2. Từ  đôi trong câu a có phải là số từ không? Vì sao?

Từ đôi không phải là số từ, Một đôi là các cụm danh từ. Phần trung tâm gồm có đôi là danh từ chỉ đơn vị, một là số từ.
1.3. Tìm thêm các từ có ý nghĩa khái quát và công dụng như từ đôi, ví dụ: tá
Một số từ có ý nghĩa khái quát,có công dụng như từ “đôi” là cặp, nắm, chục, tá.
Ví dụ: một chục trứng gà, một nắm đũa, một cặp bánh chưng…

2. Lượng từ

2.1. Nghĩa của các từ in đậm trong những câu dưới đây có gì giống và khác nghĩa của số từ
a. Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm bé tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
Trả lời:

  • Giống nhau: Số từ và lượng từ: các, cả mấy, những, cùng biểu thị ý nghĩa chỉ lượng.
  • Khác nhau: Các, cả mấy, những biểu thị số lượng không cụ thể, có tính chất khái quát.

Những từ có ý nghĩa và công dụng tương tự: tất cả, vô số, hàng vạn, muôn vàn...

2.2. Xếp các từ in đậm nói trên vào mô hình cụm danh từ, Tìm thêm những từ có ý nghĩa và công dụng tương tự.
Mô hình cụm cụm danh từ:

Những từ có ý nghĩa và công dụng tương tự: tất cả, vô số, hàng vạn, muôn vàn...

3. Ghi nhớ

  • Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ.
  • Cần phân biệt số từ với những danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng.
  • Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
  • Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, có thể chia lượng từ thành hai nhóm:
    • Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể;
    • Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: (Trang 129 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy.             

 Không ngủ được

 Một canh... hai canh... lại ba canh,
Tràn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
 Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.                                   
   (Hồ Chí Minh)

 Câu 2: (Trang 129 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?       

Con đi trăm núi ngàn khe,
                                          Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.                                            
(Tố Hữu)

Câu 3: (Trang 129 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Qua hai ví dụ sau, em thấy ý nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
a. Thần dừng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi [...]  (Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả.  (Sự tích Hồ Gươm)

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Số từ và lượng từ". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 6 tập 1

Bình luận

Giải bài tập những môn khác

Giải sgk 6 kết nối tri thức

Giải SBT lớp 6 kết nối tri thức

Giải SBT ngữ văn 6 kết nối tri thức
Giải SBT Toán 6 kết nối tri thức
Giải SBT Khoa học tự nhiên 6 kết nối tri thức
Giải SBT Lịch sử và địa lí 6 kết nối tri thức
Giải SBT tin học 6 kết nối tri thức
Giải SBT công dân 6 kết nối tri thức
Giải SBT công nghệ 6 kết nối tri thức
Giải SBT tiếng Anh 6 kết nối tri thức
Giải SBT hoạt động trải nghiệm 6 kết nối tri thức
Giải SBT âm nhạc 6 kết nối tri thức
Giải SBT mĩ thuật 6 kết nối tri thức

Giải sgk 6 chân trời sáng tạo

Giải SBT lớp 6 chân trời sáng tạo

Giải sgk 6 cánh diều

Giải SBT lớp 6 cánh diều

Trắc nghiệm 6 cánh diều