1. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất

1.1. Bối cảnh lịch sử

Đọc thông tin và quan sát Sơ đồ 8.1,Hình 8.2, hãy:

• Cho biết cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất diễn ra trong bối cảnh lịch sử nào?
• Giải thích tại sao cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất lại diễn ra đầu tiên ở Anh?

Trả lời:

• Bối cảnh diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất:
• Về kinh tế: Kế thừa thành tựu từ các cuộc phát kiến địa lý kéo dài từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVI. Giao thương trên biển phát triển thúc đẩy nền kinh tế công, thương nghiệp và một mạng lưới thị trường mang tính mở rộng.
• Về chính trị: Các cuộc cách mạng tư sản tạo điều kiện nắm quyền lực cho giai cấp tư sản.
• Về xã hội: Tư sản chiếm đất và nông dân mất ruộng đất trở thành người lao động tự do.
• Áp dụng thành tựu khoa học: Cải tiến và sử dụng kỹ thuật mới tiên tiến trong các công trường thủ công.

• Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất lại diễn ra đầu tiên ở Anh vì: Anh đã tiến hành cách mạng tư sản từ sớm, kinh tế phát triển, có nhiều cải tiến kĩ thuật trong sản xuất.

1.2. Những thành tựu cơ bản

Đọc thông tin và quan sát các hình từ 8.3 đến 8.7, hãy cho biết cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất đạt được những thành tựu cơ bản nào. Thành tựu có vai trò quan trọng nhất? Vì sao?

Trả lời:

• Những thành tựu cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất:
• Năm 1769, Giêm-oát đã chế tạo thành công máy hơi nước kiểu đơn hướng. Năm 1782, ông chế tạo thành công máy hơn nước song hướng, làm nguồn động lực xoay tròn. Năm 1784, Giêm-oát nhận bằng sáng chế về máy hơi nước. Việc sử dụng máy hơi nước trở nên phổ biến ở Anh. Đây được coi là khởi đầu của quá trình công nghiệp hóa.
• Động cơ đốt trong ra đời, tiêu biểu là phát minh của Giôn Bác-bơ (Anh), Thô-mát Mít (Anh),...Động cơ đốt trong nhanh chóng thúc đẩy cơ giới hóa sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và năng suất lao động.
• Đầu thế kỉ XIX, tàu thủy và xe lửa xuất hiện với đầu máy chạy hơi nước.
• Thành tựu sáng chế ra máy hơi nước của Giêm-Oát là thành tựu quan trọng nhất. Vì đến đầu thế kỷ XIX, việc sử dụng máy hơi nước trở nên phổ biến. Các nhà máy không cần xây dựng gần bờ sông, xa khu dân cư và mùa đông nước đóng băng tạo điều kiện khó khăn cho quá trình sản xuất. Đây được coi là sự khởi đầu của quá trình công nghiệp hóa.