Nội dung bài học gồm hai phần

• Lý thuyết về tính chất của rượu và axit
• Giải các thí nghiệm SGK

A. Lý thuyết

1. Tính chất của rượu

• Phản ứng cháy:

C₂H₅OH  +  3O₂  $\overset{t^{0}}{\rightarrow} 2CO₂ + 3H₂O

• Tác dụng với Na

2C₂H₅OH  +  Na →  2C₂H₅ONa   +  H₂.

• Tác dụng với axit axetic

C₂H₅OH + CH₃COOH $\rightleftharpoons $ CH₃COOC₂H₅ + H₂O.

2. Tính chất của axit axetic

• Dung dịch axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ.
• Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối và nước.

CH₃COOH  +  NaOH  →  H₂O  +   CH₃COONa (Natri axetat)

2CH₃COOH + CaO → (CH₃COO)₂Ca + H₂O

• Tác dụng với kim loại giải phóng khí H₂

2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂

• Tác dụng với muối của axit yếu hơn

2CH₃COOH + Na₂CO₃  →  2CH₃COONa  +  CO₂  +  H₂O

1. Thí nghiệm 1: Tính chất của axit axetic

Dụng cụ, hóa chất:

• Dụng cụ: Ống nghiệm, giá thí nghiệm, kẹp gỗ,...
• Hóa chất: axit axetic, giấy quỳ, mảnh kẽm, mẩu đá vôi, bột đồng (II) oxit.

Cách tiến hành:

• Cho lần lượt vào 4 ống nghiệm :

Ống 1: mẩu giấy quỳ tím,

Ống 2: mảnh kẽm,

Ống 3: mẫu đá vôi nhỏ

Ống 4: một ít đồng (II) oxit.

• Cho tiếp 2ml axit axetic vào từng ống nghiệm.

Hiện tượng – giải thích:

• Hiện tượng:

Ống 1: Quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Ống 2: Bọt khí thoát ra từ mảnh kẽm.

Ống 3: Sủi bọt khí.

Ống 4: chất rắn tan dần, dung dịch chuyển thành màu xanh lam

• Giải thích: Do axit axetic phản ứng với các chất theo phương trình hóa học

Ống 2: Zn + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Zn + H₂.

Ống 3: CaCO₃ + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O.

Ống 4: CuO + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Cu + H₂O.

2. Thí nghiệm 2: Phản ứng của rượu etylic và axit axetic

Dụng cụ, hóa chất:

• Dụng cụ: Ống nghiệm, giá thí nghiệm, kẹp gỗ, đèn cồn...
• Hóa chất: rượu etylic khan, axit axetic, axit sunfuric đặc, muối ăn bão hòa.

Cách tiến hành:

• Cho vào ống nghiệm A 2ml rượu etylic khan, 2 ml axit axetic, nhỏ thêm từ từ khoảng 1ml axit sunfuaric đặc, lắc đều.
• Lắp dụng cụ như hình:

• Đun nhẹ hỗn hợp cho chất lỏng bay hơi từ từ sang ống B, đến khi chất lỏng trong ống A chỉ còn khoảng 1/3 thể tích ban đầu thì ngừng đun.
• Lấy ống B ra, cho thêm 2ml dung dịch muối ăn bão hòa, lắc rồi để yên.

Hiện tượng – giải thích:

• Hiện tượng: Hỗn hợp bốc hơi, ở ống nghiệm B có chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước nhẹ hơn nước.
• Giải thích: Rượu etylic phản ứng với axit axetic tạo ra etyaxetat theo PTPƯ:

C₂H₅OH + CH₃COOH $\rightleftharpoons $ CH₃COOC₂H₅ + H₂O.