Nội dung bài học gồm hai phần

• Lý thuyết về tốc độ phản ứng hóa học
• Giải các thí nghiệm SGK

A. Lý thuyết

Tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một đơn vị thời gian.

1. Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng

• Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng

2. Ảnh hưởng của áp suất đến tốc độ phản ứng

• Đối với phản ứng có chất khi tham gia, khi áp suất tăng (nồng độ chất khí tăng), tốc độ phản ứng tăng.
• Khi tăng áp suất, khoảng cách giữa các phân tử càng nhỏ, nên sự va chạm càng dễ có hiệu quả hơn, phản ứng xảy ra nhanh hơn.

Ví dụ: 2HI_(k) → H_{2 (k)} + I_{2 (k)­}

3. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng

• Khi tăng nhiệt độ, tốc độ phản ứng tăng
• Giải thích: khi nhiệt độ phản ứng tăng dẫn đến hai hệ quả sau:

- Tốc độ chuyển động của các phân tử tăng, dẫn đến tần số va chạm giữa các chất phản ứng tăng.

- Tần số va chạm có hiệu quả giữa các chất phản ứng tăng nhanh. Đây là yếu tố chính làm cho tốc độ phản ứng tăng nhanh khi tăng nhiệt độ.

4. Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc đến tốc độ phản ứng

• Đối với phản ứng có chất rắn tham gia, khi diện tích bề mặt tăng, tốc độ phản ứng tăng.
  

Ví dụ: Đá vôi tác dụng với dung dich HCl. Phản ứng xảy ra nhanh hơn nếu nghiền đá vôi

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

5. Ảnh hưởng của chất xúc tác đến tốc độ phản ứng

• Chất xúc tác là chất làm tăng tốc độ phản ứng, nhưng còn lại sau khi phản ứng kết thúc.

+ Những chất xúc tác xúc tiến cho quá trình xảy ra nhanh hơn là chất xúc tác dương.

Ví dụ: Trong phản ứng phân hủy H₂O₂ xúc tác MnO₂ làm cho phản ứng xảy ra nhanh hơn

   2H₂O₂ (xt: MnO₂) → 2H₂O + O₂↑

+ Những chất xúc tác làm cho quá trình xảy ra chậm được gọi là chất xúc tác âm.

Ví dụ: Quá trình oxi hóa Na₂SO₃ trong dung dịch thành Na₂SO₄ xảy ra chậm khi cho thêm glixerin.

B. Giải các thí nghiệm SGK